مدل‎سازی‎کاریابی شبکه‎محور: اولویت‎بندی انواع شبکه‎های ارتباطات و اطلاعات علمی برمبنای دسترسی به اطلاعات شغلی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• مهسا صادقی نژاد ¹
• محسن نوغانی دخت بهمنی ²
• حسین اکبری ²

¹ دانشجوی دکتری جامعه‎شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشیار جامعه‎شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2022.57229.0

چکیده

دانش و تخصص برای کنشگران شبکۀ ارتباطات و اطلاعات علمی حامل منفعت اقتصادی است. اگر متخصصان با اعضای شبکۀ ارتباطات و اطلاعات علمی خود در تعامل نباشند ممکن است هرگز از فرصت‌های شغلی مرتبط با تخصصشان باخبر نشوند (مخصوصاً در رشته‎های علوم انسانی). از این رو، اهداف اصلی پژوهش حاضر عبارتند از: اول، اولویت‎بندی انواع عام شبکۀ ارتباطات و اطلاعات علمی ازحیث اطلاع‎رسانی دربارۀ فرصت‎های شغلی به‌‌واسطۀ همکاری علمی با تماس‎های اجتماعی در این شبکه‎ها. دوم، تعیین اینکه عملکرد شبکۀ همکاری علمی دانشجویان جامعه‎شناسی ازحیث دسترسی به اطلاعات شغلی به‎ کدام‌ یک از این شبکه‌ها شباهت دارد. نوشتار حاضر ازحیث نظریه، روش و تکنیک مبتنی ‎بر رویکرد تحلیل شبکۀ اجتماعی است. جمعیت مطالعه شامل کلیۀ دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشتۀ جامعه‎شناسی دانشگاه فردوسی مشهد (60 نفر) است. داده‎ها از نوع رابطه‎ای است که به وسیلۀ پرسش‌نامۀ مولّدنام، گردآوری و با نرم‎افزار R تحلیل شدند. یافته‎های برآمده از توصیف شبکه نشان داد که اعضا ترجیح می‎دهند با کسانی ‎همکاری علمی داشته باشند که یا خودشان یا همکارانشان سرشناسند. همچنین، با کسانی‎ که با ایشان همکار مشترک دارند. یافته‎های حاصل از مدل‎سازی شبکه‎محور نشان داد شبکۀ جهان‎کوچک ازحیث اطلاع‎رسانی دربارۀ فرصت‎های شغلی به‌‌واسطۀ همکاری علمی با تماس‎های اجتماعی بهترین عملکرد را داراست و شبکۀ منظم، شبکۀ تصادفی و شبکۀ بدون مقیاس به ترتیب، در اولویت‎های بعدی قرار می‎گیرند. درعین حال، عملکرد شبکۀ همکاری‎ علمی دانشجویان جامعه‎شناسی مانند شبکۀ بدون مقیاس، دو قطبی است. طبق نتایج، شبکۀ ارتباطات و اطلاعات علمی زمانی کارآمد است که نه‌تنها مولّد دانش، بلکه مولد اطلاعات شغلی نیز باشد.
 

کلیدواژه‌ها

• اطلاعات شغلی
• تماس اجتماعی
• همکاری علمی
• شبکۀ ارتباطات و اطلاعات علمی
• مدلسازی شبکه محور

مراجع

1. احمدی، س. (1393). بررسی وضعیت اشتغال دانش‎آموختگان جامعه‎شناسی و عوامل مرتبط با آن. دوفصلنامۀ جامعه‎شناسی اقتصادی و توسعه، 3(1)، 1-23.
2. اعظم آزاده، م.، و دهقان دهنوی، آ. (1388). اشتغال دانشجویان: رابطۀ بین شبکۀ روابط اجتماعی و وضعیت شغلی. مسائل اجتماعی ایران، 16(63)، 5-32.
3. جوادی، م.، و هرندی، ف. (1387). تغییر تعریف بیکاری و تأثیر آن بر میزان بیکاری منتشر شده. فصلنامۀ علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی، 9(33)، 65-79.
4. چلبی، م. (1373). تحلیل شبکه در جامعه‎شناسی. علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبائی)، 3(6/5)، 9-48.
5. حریری، ن.، و نیکزاد، م. (1390). شبکه‎های هم‎تألیفی در مقالات ایرانی رشته‎های‎کتابداری و اطلاع‎رسانی، روان‎شناسی، مدیریت و اقتصاد در پایگاه ISI بین سال‎های 2000 تا 2009. فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 26(4)، 825-844.
6. مرکز آمار ایران. (95-1390). نتایج ‎آمارگیری نیروی‎کار 95-1390. تهران: معاونت برنامه‎ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران.
7. Borgatti, S. P., Everett, M. G. & Johnson, J. C. (2013). Analyzing Social Networks. London: SAGE Publications Ltd.
8. Brandes, U., Kruse, R. & Spiliopoulou, M. (2009). Community Analysis in Dynamic Social Networks. Magdeburg University Press.
9. Burt, R. S. (1995). Structural Holes: The Social Structure of Competition. USA: Harvard University Press.
10. Burt, R. S. (2001). Bandwidth and Echo: Trust Information, and Gossip in Social Networks. In: James, E. R. & Alessandra, C. (Eds.). Networks and Markets. New York: Russell Sage Foundation, pp 30-74.
11. Burt, R. S. (2005). Brokerage and Closure. An Introduction to the Theory of Social Capital. Oxford: Oxford University Press.
12. Cowan, R. & Jonard, N. (2004). Network Structure and the Diffusion of Knowledge. Journal of Econoic Dynamics Control, 28(8), 1557–1575.
13. Cowan, R., Jonard, N. & Müge, Ö. (2004). Knowledge Dynamics in a Network Industry. Technological Forecasting and Social Change, 71(5), 469–484.
14. Fiske, S. T. (1998). Stereotyping, Prejudice, and Discrimination. In: Gilbert, D. T., Fiske, S. T. & Lindzey, G. (Eds.). The Handbook of Social Psychology (4th ed). New York: McGraw Hill, pp. 357–411.
15. Granovetter, M. S. (1974). Getting a Job. Cambridge, MA: Harvard University Press.
16. Granovetter, M. S. (1982). The Strength of Weak Ties: A Network Theory Revisited. Sociological Theory, 1, 201-233.
17. Granovetter, M. S. (1985). Economic Action and Social Structure the Problem of Embeddedness. American Journal of Sociology, 91, 481–510.
18. Granovetter, M. S. (1995). Getting a Job: A Study in Contacts and Careers (2d ed.). Chicago: University of Chicago Press.
19. Hawdon, J., & Mobley, C. (2001). Applied Sociology: What Skills are Important? Social Insight. Knowledge at Work, 6, 12-20.
20. Hechter, M. (1987). Principles of Group Solidarity. Berkeley: University of California Press.
21. Heilman, M. E. (1995). Sex Stereotypes: Do They Influence Perceptions of Managers? Journal of Social Behavior and Personality, 10, 237-252.
22. Kim, H. & Park, Y. (2009). Structural Effects of R&D Collaboration Network on Knowledge Diffusion Performance. Expert Systems with Applications, 36, 8986–8992.
23. Kmec, J. A., McDonald, S. & Trimble, L. B. (2010). Making Gender Fit and “Correcting” Gender Misfits: Sex Segregated Employment and the Non search Process. Gender and Society, 24(2), 213-236.
24. Kolaczyk, E. D. & Csa´rdi, G. (2014). Statistical Analysis of Network Data with R. New York: Springer.
25. Lada, A. A. & Eytan, A. (2003). Friends and Neighbors on the Web.Social Networks, 25(3), 211-230.
26. Li, N. & Lin, M. (2010). Scale-Free Network Provides an Optimal Pattern for Knowledge Transfer. Physica A, 389, 473-480.
27. Lin, N. (1999). Building a Network Theory of Social Capital. Connections, 22(1), 28-51.
28. Lin, N. (2001). Social Capital: A Theory of Social Structure and Action. New York: Cambridge University Press.
29. Liu, J., Yang, G. Y. & Hu, Z. L. (2015). Knowledge Diffusion in the Collaboration Hyper network. Physica A, 419, 429-436.
30. Liu, J. G., Wang, J. P., Guo, Q. & Yang, G. Y. (2015). Improved Knowledge Diffusion Model Based on the Collaboration Hyper network. Physica A, 1-8.
31. Luke, D. A. (2015). A User’s Guide to Network Analysis in R. London: Springer.
32. Marin, A. (2012). Don’t Mention It: Why People Don’t Share Job Information, When They Do, and Why It Matters. Social Networks, 34, 181-192.
33. Marin, A. (2013). Who Can Tell? Network Diversity, Within-Industry Networks, and Opportunities to Share Job Information. Sociological Forum, 28(2), 350-372.
34. Marsden, P. V. (1987). Core Discussion Networks of Americans. American Sociological Review, 52, 122–131.
35. McDonald, S. (2011). What’s in the Old Boys Network? Accessing Social Capital in Gendered and Racialized Networks. Social Networks, 33, 317–330.
36. Michael Petersen, A. (2015). Quantifying the Impact of Weak, Strong, and Super Ties in Scientific Careers. PNAS, 4671-4680.

 

37. Reskin, B. F. (2000). The Proximate Causes of Employment Discrimination. Contemporary Sociology, 29, 319–328.
38. Ridgeway, C. L. (1997). Interaction and the Conversation of Gender Inequality: Considering Employment. American Sociological Review, 62, 218-35.
39. Scott, J. (2013). Social Network Analysis (3d ). London: SAGE Publications.
40. Smith, S. S. (2005). Don’t Put My Name on it: Social Capital Activation and Job-Finding Assistance among the Back Urban Poor. American Journal of Sociology, 111, 1–57.
41. Smith, S. S. (2007). Lone Pursuit: Distrust and Defensive Individualism among the Black Poor. New York: Russell Sage Foundation.
42. Smith, S. S. (2010). A Test of Sincerity: How Black and Latino Service Workers Make Decisions about Making Referrals. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 629, 30–52.
43. Straits, B. C. (1998). Occupational Sex Segregation: The Role of Personal Ties. Journal of Vocational Behavior, 52, 191–207.
44. Trimble O’Connor, L. (2013). Ask and You Shall Receive: Social Network Contacts’ Provision of Help During the Job Search. Social Networks, 35,
    593-603.
45. Wasserman, S. & Faust, K. (1994). Social Network Analysis: Methods and Applications. Cambridge: Cambridge University Press.
46. Wellman, B. (1992). Which Type of Ties and Network Provide What Kinds of Social Support? Advances in Group Processes, 9, 207-235.
47. Wu, W., Zhang, H. & Zhao, L. (2015). A Study of Knowledge Super networks and Network Robustness in Different Business Incubators. Physica A, 1-16.