تبیین وضعیت عرفی‌شدن دبیران (متوسطۀ اول و دوم) آموزش‌وپرورش: مورد مطالعه شهر اصفهان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• ناصر نظریان ¹
• سیدعلی هاشمیان فر ²
• علی قنبری برزیان ³

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران

² دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران

³ استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2024.89310.1547

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان و هدف تبیین وضعیت عرفی‌شدن دبیران (متوسطۀ اول و دوم) آموزش ‌و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 1402 طراحی ‌شده است. روش این پژوهش، پیمایش و جامعۀ آماری آن کلیۀ دبیران مقاطع متوسطۀ اول و دوم نواحی شش‌گانۀ شهر اصفهان است. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار spss sample power و با روش نمونه‌گیری ترکیبی طبقه‌بندی و سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه و از نظر زمانی مقطعی است. یافته‌ها با استفاده از نسخۀ 26 نرم‌افزار SPSS در ارتباط با دو فرضیۀ جمعیت‌شناختی نشان می‌دهد که در فرضیۀ اول بین زنان و مردان از نظر میانگین متغیر عرفی‌شدن و ابعاد آن شامل آخرت‌گرایی، علائم روانی، گرایش‌های اجتماعی، عدم گرایش به عبودیت و تجمل‌گرایی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0 < Sig). در فرضیۀ دوم، برآورد مقادیر آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه نشان‌دهندۀ این است که بین افراد با سوابق کاری مختلف از نظر میانگین متغیر عرفی‌شدن تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 ≥ Sig). یافته‌های مدل معادلۀ ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Amos Graphic نیز نشان می‌دهد که ضریب تعیین پنج متغیر جامعه‌شناختی برابر با (52/0= R²) است و مقدار ضریب تأثیر متغیرهای کیفیت زندگی، خیام‌وارگی، تروما و بین‌المللی‌شدن به‌ترتیب برابر (36/0، 31/0، 43، 32/0- = Beta) و در سطح (05/0 > P) معنادار هستند. در برازش مدل علی تجربی (اثبات‌شده) اثر متغیر تکثرگرایی بر عرفی‌شدن دبیران برابر (08/0 = Beta) و به لحاظ آماری معنادار نیست. در مجموع، برآورد مقادیر مربوط به شاخص‌های ارزیابی کلیت مدل معادلۀ ساختاری بیانگر این است که مدل مفروض تدوین‌شده توسط داده‌های پژوهش حمایت می‌شود؛ درواقع برازش داده‌ها به مدل برقرار و اغلب شاخص‌ها دلالت بر مطلوبیت مدل معادلۀ ساختاری دارند.
 

کلیدواژه‌ها

• عرفی‌شدن
• کیفیت زندگی
• تروما
• تکثرگرایی
• خیام‌وارگی
• خرده‌فرهنگ بین‌المللی

©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)

مراجع

1. ایزدی یزدان‌آبادی، ا. (1393). آسیب‌شناسی مدیریت آموزش‌وپرورش کشور و ارائۀ راهبردها و راهکارهای مطلوب. تهران: دبیرخانۀ شورای انقلاب فرهنگی.
2. ایمان، م. ت.، و ربیعی، م. (1387). نیازسنجی آموزشی در برنامه‌ریزی استراتژیک آموزشی با استفاده از الگوی عناصر سازمانی. تهران: اطلاع‌رسانی مدیریت، 19(133،134)، 27-22.
3. اینگلهارت، ر.، و ولزل، ک. (1389). نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی ( ی. احمدی، مترجم) تهران: کویر.
4. برگر، پ. ا. (1380). افول سکولاریسم (ا.امیری، مترجم) تهران: پنگان.
5. بروجردی، م. (1377). روشنفکران ایرانی و غرب (ج. شیرازی، مترجم) تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
6. بلیکی، ن. (1387). طراحی پژوهش‌های اجتماعی (ح. چاوشیان، مترجم) تهران: نشر نی.
7. بیکر، ت. ا. (1377). نحوۀ انجام تحقیقات اجتماعی (ه. نایبی، مترجم) تهران: روش.
8. پریزاده، س.، درکه، م.، و بشلیده، ک. (1399). بررسی اثربخشی آموزش مهارت مقابله با استرس بر فرسودگی شغلی و پرخاشگری معلمان مقطع متوسطۀ شهر اهواز. توسعۀ حرفه‌ای معلم، 5(4)، 63–
9. جربزه‌دار، ع. (۱۳۷۱). رباعیات خیام. تهران: اساطیر.
10. دشتی، س.؛ فردمال، ج.؛ سهیلی‌زاد، م.، و شهرآباد، ر.(1391). بررسی عوامل مرتبط با فرسودگی شغلی کارکنان مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان همدان در سال مجلۀ علمی پژوهان، 13(1)، 9-1.
11. دواس، د. ا. (1383). پیمایش در تحقیقات اجتماعی (ه. نایبی، مترجم) تهران: نشر نی.
12. دیبایی صابر، م.، و میرعرب رضی، ر. (1396). تحلیل رابطۀ معنویت در کار و کیفیت زندگی کاری معلمان دورۀ متوسطۀ شهر قم. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 1(54)، 170-153.
13. رفیع‌پور، ف. (1383). کندوکاوها و پنداشته‌ها: مقدمه‌ای بر روش‌های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی. تهران: سهامی انتشار.
14. زارعی، آ. (۱۳۹۷). پست سکولاریسم دین، دولت و حوزۀ عمومی در غرب، تهران: نشر نی.
15. ژیژک، ا. (۱۳89). خشونت (ع. پاکنهاد، مترجم) تهران: نشر نو
16. ژیژک، ا. (۱۳۸۹). عینیت ایدئولوژیک (ع. بهروزی، مترجم) تهران: طرح نو.
17. ژیژک، ا. (۱۳91). چگونه لاکان بخوانیم (ع. بهروزی، مترجم) تهران: رخ داد نو.
18. ساعی، ا و محمدزاده، م. (1392). حزب عدالت و توسعه و هژمونی کمالیسم. مطالعات اوراسیای مرکزی، 6(2)، 41- 60.
19. ساعی، ع. (1381). تحلیل آماری در علوم اجتماعی با نرم‌افزار SPSS. تهران: کیان مهر.
20. ستایش‌فر، م. (1397). بررسی نقش معلم و آموزش‌ و پرورش در ایجاد روحیه و نشاط معلمی. مطالعات علوم اجتماعی، 4(4)، 51-43.
21. سراج زاده، س. ح.، و پویافر، م.(1391). مطالعۀ عرفی‌شدن در میان ایرانیان مسلمان؛ مقایسۀ بین‌نسلی در تهران بزرگ. مطالعات اجتماعی ایران، 4(4)، 88-65.
22. شیولسون، ر. (1373). استدلال آماری در علوم رفتاری (جلد اول) (ع. کیامنش، مترجم) تهران: ماجد.
23. فاضلی، م. (1378). نظام فکری خیام. پژوهش‌های ادبی، 5(20)، ۸۹-۶۱.
24. کافی، م. (1388). طرح سنجش تأثیر کثرت‌‌گرایی بر سکولارشدن افراد با تحصیلات عالیه. اسلام و علوم اجتماعی، 1(2)، 80-49.
25. کرمی، س. (1388). سکولاریسم (خاستگاه، مبانی و مؤلفه‌ها). تهران: امیرکبیر.
26. معاونت پژوهش برنامه‌ریزی و توسعۀ منابع اداره کل آموزش‌ و پرورش استان اصفهان. (1401 – 1402). سالنامۀ آماری آموزش‌وپرورش استان اصفهان. بازیابی در 1401، از medu.ir.
27. معیدفر، س. (1386). دانشگاه و دگرگونی ارزش‌ها. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
28. نایبی، ه.، و آزاد ارمکی، ت. (1385). تحلیل جامعه‌شناختی وضعیت دین‌داری جوانان با رویکرد بی‌شکلی دین‌ورزی. جامعه‌شناسی ایران، 7(3)، 93–
29. ولزل، ک.، اینگلهارت، ر.، و کلینیگمان، ه. د. (۱۳۸۲). توسعۀ انسانی نظریه‌ای دربارۀ تغییر اجتماعی (ه. جلیلی، مترجم) تهران: طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد.
30. هدایت، ج. (۱۳۸۱). خیام صادق. تهران: چشمه.
31. هدایت، ص. (1400). ترانه‌های خیام. تهران: جاویدان.
32. یوسف‌زاده، ح. (1399). بررسی تحول آراء پیتر برگر دربارۀ دین و عرفی‌شدن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
33. Berger, P. (1967). The Sacred Canopy; Elements of a Sociological Theory of Religion, Garden City. New York: Doubleday.
34. Berger, P. (1999). The De Secularization of the World: Resurgent Religion and World Politics. Washington, D.C.: Ethics and Public Policy Center.
35. Inglhart, R. (1997). Modernization and Postmodernization. Princecton: Princeton University Press.
36. Inglehart, R. & Norris, P. ( 2003). Rising Tide: Gender Equality and Cultural change around the world. Cambridge: Cambridge University Press.
37. Luckhurst, R. (2008). The Trauma Question. London & New York: Routledge.
38. Macke, J., Casagrande, R. M., Sarate, J. A. R., & Silva, K. A. (2018). Smart city and quality of life: Citizens’ perception in a Brazilian case study. Journal of Cleaner Production, 182(1), 717-726.
39. Wallace, R. & Wolf, A. (1999). Contemporary Sociological Theory: Expanding the Classical Tradition, New Jersey: Prentice Hall.
40. Wellzel, C. (2003). Effective Democracy, Mass Culture and the Quality of Elites: The human Development Perspective. International Journal of Comparative Sociology 43,(3-5), 269-298.
41. Žižek, S. (2001). On Belief. London: Routledge.