مطالعۀ تغییرات شکلی و محتوایی در سبک خرید و رفتاری مردم در پاساژهای کرج

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• عزت اله فریدنیا ¹
• منوچهر علی نژاد ²

¹ کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

² استادیار گروه مددکاری و سیاست‌گذاری اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2024.80309.1285

چکیده

مراکز خرید و بازارها از زمان‌های بسیار دور تا به امروز، نقش بسیار اساسی در زندگی مردم و شهرها داشته‌اند؛ به‌طوری‌که برخلاف گذشته، با توجه به گستردگی مراکز خرید و پاساژها، جنبۀ اقتصادی مراکز خرید بیشتر نمود پیدا کرده است. هدف از این تحقیق، فهم و توصیف مطالعۀ تغییرات شکلی و محتوایی در سبک خرید و رفتاری مردم در پاساژهای کرج است. در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی، از روش نظریة زمینه‌ای استفاده شده است. با طرح سؤال‌های هدف تحقیق در قالب فرایند مصاحبه، با بیست نفر از شهروندان شهر کرج، گردآوری داده‌ها انجام شد. بعد از تدوین گزارش‌نویسی و تحلیل داده‌ها به‌صورت جداول کدباز، به مقوله‌های فرعی‌ای رسیدیم؛ سپس با بررسی این مقوله‌های فرعی، در پی کشف مقوله‌های اصلی برآمدیم. درنهایت، با درکنارهم‌گذاشتن هسته‌های: «افزایش ترجیح خرید از پاساژ به دلیل افزایش فرهنگ پاساژگردی»، «افزایش مصرف فضای پاساژ به دلیل مطلوب‌بودن آن»، «افزایش فرهنگ مصرف متظاهرانه در خرید مردم» به مقولۀ هستۀ نهایی یا ابر‌مقولۀ «تغییرات شکلی و محتوایی سبک خرید» رسیدیم؛ سپس به طراحی مدل الگوواره و تحلیل سازوکارهای آن پرداختیم.
 

کلیدواژه‌ها

• مجتمع‌های خرید
• رفتارهای خریدکردن
• پاساژگردی
• سبک زندگی

مراجع

1. اﺑﺎذری، ی.؛ و ﭼﺎوﺷﯿﺎن، ح. (1381). از طبقۀ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺎ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﻲ: روﻳﮑﺮدهای ﻧﻮﻳﻦ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﻲ هویت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ. ﻧﺎمۀ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، 10(20)، 27-3.
2. آریا مال (بی تا). تاریخچه بازارها و ‌‌مال‌ها. https://www.aria-mall.ir/blog/315/تاریخچه_بازارها_و_مال_ها.html .
3. باکاک، ر. (1381). ﻣﺼﺮف، ﺗﺮجمۀ ﺧﺴﺮو ﺻﺒﺮی، تهران: ﻧﺸﺮ و ﭘﮋوهش ﺷﯿﺮازه.
4. پایگاه خبری تجارت طلایی (1399). گفتگوهای ویژه. http://www. ir/مهراد-خالق-لحظه-های-شیرین-برای-اهالی-البرز .
5. پروشانی، ا.؛ فروتن، ف.؛ و بوناین میشل. (1389). بازار در تمدن اسلامی، تهران: نشر کتاب مرجع.
6. حاجی آقایی، ل. (1397). بررسی سبک زندگی شهری و خرید زنان در مراکز خرید (مورد مطالعه : زنان شهرستان قزوین). علوم اجتماعی، 12(41)، 364-341.
7. حبیبی، ل.؛ و محمودی پاتی، ف. (1396).از بازار تا پاساژ: تحلیلی بر سیر تحولات فضاهای تجاری مدرن در شهر تهران. نشریۀ باغ نظر، 14(49)، 52-43.
8. حریری، ن. (1396). اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
9. حیدرزاده، ک.؛ و بهرامی جاه، آ. (1394). بررسی انگیزه‌های خرید مصرف‌کنندگان ایرانی. مدیریت توسعه و تحول، 7(22)، 54-45.
10. جلالی، ر. (1391). ‌نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1(4)، 320-310.
11. رحیمی، ا. (1399). سیر تحول طرّاحی فروشگاه‌‌ها و مجتمع‌های تجاری. فصلنامۀ هنر معماری، شماره21، بر گرفته از سایت https://aoapedia.ir/
12. رستگار، ع.؛ هاشمیان، س. م.؛ و علوی، س. ص. (1396). ارزش‌های زیست‌محیطی و سبک زندگی عوامل تعیین‌کنندۀ رفتار (بوم‌شناختی) مصرف‌کننده. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 25(83)، 92-69.
13. زاهدی وفا، م. ه.؛ و ناسخیان، ع. ا. (1391). تحلیل ساختار و نظریۀ بازار، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
14. سهرابی، ر.؛ رضایی راد، م.؛ و موسوی، م. (1398). تبیین رفتار جنون خرید. کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 11(21)، 294-269.
15. شریفی‌پور، ع.؛ بستام، ه.؛ حسین‌زاده، ع.؛ و پویا، ع. (1399). ‌ویژگی‌ها و رفتار مصرف‌کننده و تاثیر آن بر خرید آنی (مطالعۀ موردی ‌‌فروشگاه‌های زنجیره‌ای مشهد). پژوهش‌های اخلاقی، 11(1)، 172-153.
16. شیعه، ا.؛ و حاجیانی، م. (1398). تأثیرات مگا‌‌مال‌ها بر هویت محله‌ای در شهر تهران؛ مطالعۀ موردی: اطلس مال نیاوران. مطالعات شهر ایرانی اسلامی, 9(36)، 79-69.
17. عابدی، ا.؛ و شواخی، ع. ر. (1389). مقایسۀ روش‌شناسی پژوهش کمی و کیفی در علوم رفتاری. راهبرد، 19(54)، 168-153.
18. علی‌نژاد، م. (1397). درآمدی بر جامعه شناسی اقتصادی، یزد: دانشگاه یزد.
19. فاضلی، م. (1382). مصرف و سبک زندگی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
20. فرهودی، ر.؛ و مداحی، ژ. (1389). بررسی کارکردهای مناطق شهری (مورد مطالعه شهر کرج). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی)، 2(3)، 136-123.
21. کاظمی، ع.؛ امیرابراهیمی، م. (1400). مگامال‌ها و مجتمع‌های تجاری بزرگ تجاری در تهران مطالعه‌ای جامعه‌شناختی، تهران: مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرتهران.
22. گیدنز، آ. (1387)، تجدد و تشخص، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نی .
23. محمدپور، ا.؛ بهمنی، م.؛ و علی‌زاده، م. (1390). مطالعۀ تفسیری خرده‌فرهنگ دختران پاساژگرد به شیوۀ تحلیل موضوعی، زن در فرهنگ و هنر، 2(4)، 79-61.
24. ملائی، ف. (1398). سنخ‌شناسی الگوهای رفتار مصرفی زنان در مزون‌های شهر یزد. پایان‌نامۀ منتشرشدۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، دانشکدۀ علوم اجتماعی، گروه تعاون و رفاه اجتماعی.
25. مهدوی کنی، م. س. (1387). مفهوم سبک زندگی و گسترۀ آن در علوم اجتماعی. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی، 1(1)، 230-199.

 

26. Barekar, A. N., & Chavan, R. R. (2019). Shopping Addictions: Effect of Gadgets on Buying Behavior.6th National Conference On Technology & Innovation: Disrupting Businesses, Transforming Market; G.H. Raisoni Institute Of Business Management, Jalgaon, India. 9(1).
27. Chi, T. & Chen, Y. (2020), A study of lifestyle fashion retailing in China, Marketing Intelligence & Planning, 38(1), 46-60.
28. Han, Y. K., & Morgan, G. A., Kotsiopulos, A., & Kang-Park, J. (1991). Impulse Buying Behavior of Apparel Purchasers. Clothing and Textiles Research Journal, 9(3), 15–21.
29. Jensen, K., & Yenerall, J., Chen, X., & Yu, T. (2021). US Consumers’ Online Shopping Behaviors and Intentions During and After the COVID-19 Pandemic. Journal of Agricultural and Applied Economics, 53(3), 416-434.
30. Rani, Sh. (2020). BUYING IN MALLS BY THE YOUNGER GENERATION: THE WAVE IS ON THE RISE, International Journal OF Multidisciplinary Educational Research, 9(5), 48-59.
31. Rahmawati, R. (2019). Profiling Shopping Mall Costumer Based on Demographics and Shopping Motivation. Jurnal Manajemen dan Kearifan Lokal Indonesia, 3(2), 74-83.
32. Ritzer, G., Douglas G., & Wendy W.(2001) Theories of consumption, in Ritzer, George, and Barry Smart, eds. Handbook of social theory. Sage, 2001.
33. Wiratno, B., Priyomarsono, N. W., Trisno, R., & Lianto, F. (2020). Shopping Centre Evolution in Jakarta Due to Changes of Generation XYZ Consumerism Behaviour. Tarumanagara International Conference on the Applications of Social Sciences and Humanities, 76-82.