مطالعۀ تعیین‌کننده‌های اجتماعی رضایت از زندگی در بین شهروندان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه گلابی ¹
• کمال کوهی ²
• فاطمه حاجی محمدی ³

¹ دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، عضو مؤسس قطب علمی جامعه‌شناسی سلامت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2023.78270.1218

چکیده

هدف مقاله حاضر بررسی تعیین‌کننده‌های اجتماعی رضایت از زندگی شهروندان 18 سال و بیشتر شهرستان خوی بود. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه بود. جامعه آماری تمام شهروندان بیشتر از 18 سال شهرستان خوی بود که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 398 نفر برآورد شد. برای تبیین مسئله از دیدگاه‌های روان‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. آنومی در پنج بعد و احساس امنیت در سه بعد بررسی شد. براساس یافته‌های توصیفی تحقیق، میانگین رضایت از زندگی شهروندان برابر با 50/94 (بین 20-84)، آنومی برابر با 74/37 (بین 32-152)، امنیت اجتماعی برابر با 66/14 (بین 25-111) و امید به آینده برابر با 43/34 (بین 15-59) است. طبق یافته‌های استنباطی، بین آنومی و میزان رضایت از زندگی (0/623-=r) رابطه منفی و بین امید به آینده (0/645=r) و امنیت اجتماعی (0/676=r) با میزان رضایت از زندگی رابطه مثبت و معنا‌داری وجود دارد. در بین ابعاد آنومی، آنومی سیاسی و در بین ابعاد احساس امنیت، امنیت روانی دارای بیشترین شدت رابطه با رضایت از زندگی بودند. نتایج رگرسیون نشان داد، متغیرهای امید به آینده، امنیت اجتماعی و آنومی 0.692 درصد از واریانس رضایت از زندگی را تبیین می‌کنند. نتیجه تحلیل مسیر حاکی از آن است که متغیر آنومی با ضریب تأثیر 0/617 مهم‌ترین و قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده تغییرات رضایت از زندگی است. این امر نشان می‌دهد که شرایط آنومیک در جامعه در ابعاد مختلف آن می‌تواند رضایت شهروندان از شرایط زندگی‌شان و به‌طبع احساس امنیت و امید به آینده آنان را در جامعه متأثر کند.

کلیدواژه‌ها

• رضایت از زندگی
• امنیت اجتماعی
• امید به آینده
• آنومی

20.1001.1.20081383.1401.19.3.4.9

مراجع

1. ابراهیمی، ف.، و میرزاحسینی، ح. (1393). رابطه جهت‌گیری مذهبی و رضایت از زندگی در بین زنان مجرد و متأهل شهر قم. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 2( 3)، 87-99.
2. ایمان، م. ت.، کاوه، م. (1391). سنجش میزان رضایت از زندگی در میان ساکنان مسکن مهر فولاد شهر اصفهان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 2(5)، 1-31.
3. اینگلهارت، ر. (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی(م. وتر، مترجم). تهران: نشر کویر.
4. باقری، م.، حسین زاده، ع. ح.، حیدری، س.، و زالی‌زاده، م. (1393). بررسی جامعه‌شناختی رضایت از زندگی در میان شهروندان شهر اهواز. مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 3(3)، 91-108.
5. تمنایی فر، م.، و منصوری نیک، ا. (1393). ارتباط ویژگی‌های شخصیتی، حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی با عملکرد تحصیلی دانشجویان. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 20(71)، 149-166.
6. رحمتی، ا.، مصلحی، ج.، فرهوش، م.، رضاییان بیلوندی، ح.، و نصر اصفهانی، م. س. (1397). نقش عوامل شخصیتی و جنسیت در رابطه بین جهت‌گیری دینی و رضایت از زندگی در دو گروه طلاب و دانشجویان قم. تحقیقات بنیادین علوم انسانی، 1(10)، 145-165.
7. رفیع‌پور، ف. (1377). آناتومی جامعه. تهران: شرکت سهامی انتشار.
8. رفیع‌پور، ف. (1377). توسعه و تضاد. تهران: شرکت سهامی انتشار.
9. رفیعی بهابادی، م.، و حاجیانی، ا. (1391). بررسی رضایت از زندگی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از نتایج پیمایش ملی. جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، 2(5)، 54-78.
10. ریتزر، ج. (1374). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر (م. ثلاثی، مترجم). تهران: انتشارات علمی.
11. سجودی، ع.، معصومی راد، ر.، آوردیده، س.، و عبدی، ف. (1394). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر رضایت از زندگی، مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه پیام نور واحد شفت. رویش روان شناختی، 4(12)، 19-30.
12. شجیرات، د.، انصاری سامانی، ح.، و مکیان، س. ن. (1400). تأثیر اخلاق پولی بر میزان رضایت اززندگی. جامعه‌شناسی کاربردی، 32، 4(84)، 119-140.
13. عباس نیا، پ. (1391). بررسی میزان رضایت از زندگی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: شهر ایلام) (پایان نامه منتشرنشده کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران.
14. کوزر، ل. (1394). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی (م. ثلاثی، مترجم). تهران: انتشارات علمی
15. متولیان، س. م.، نوری، ز.، و حسینی شیروانی، س. م. (1396). رابطه ابعاد دینداری، جنسیت و تأهل با میزان رضایت از زندگی در میان دختران و پسران دانشجوی دانشگاه مازندران. اسلام و علوم اجتماعی، 9(18)، 139-159.
16. معیدفر، س.، نایبی، ه.، سراج زاده، س. ح.، و فیضی، ا. (1396). تئوری آنومی دورکیم و مرتون؛ شباهت‌ها، تفاوت‌ها و شیوه‌های اندازه‌گیری. رفاه اجتماعی، 17(66)، 9-51.
17. هزارجریبی، ج.، و فعلی، ج. (1394). احساس امنیت اجتماعی و رابطه آن با رضایت از زندگی، موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه پیام نور استان کرمانشاه. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7(27)، 118-144.

 

18. Abu-Bader, S. H., Rogers, A., Barusch, A. S. (2003). Predictors of life satisfaction in Frail Elderly. Journal of Gerontological Social Work, 38(3), 3-17.
19. Almahaireh, A., Alzaben, M., Aladwan,, & Aljahani, M. (2021). The Level of intellectual security and its relationship with life satisfaction among Mutah University Students. Journal of Social Studies Education Research, 12(3),46-28.
20. Arslan, G. (2019). Mediating role of the self–esteem and resilience in the association between social exclusion and life satisfaction among adolescents. Personality and Individual Differences, 151, 109514.
21. Hsu, Y., & Wu, Ch. (2020). Frailty, socioeconomic factors, and life satisfaction of the elderly. Journal of Psychology and Behavioral Science, 8(1), 20-31.
22. Jhang, F. H. (2019). Life satisfaction trajectories of junior high school students in poverty: Exploring the role of self-efficacy and social support. Journal of adolescence, 75, 85-97.
23. Kirmani, N. M., Sharma, P., Anas, M., & Sanam, R. (2015). Hope, resilience and subjective well-being among college going adolescent girls. International Journal of Humanities & Social Science Studies, 2(1), 262-270.
24. Nell,, & Rothman, S. (2018). Hope, religiosity, and subjective well-being. Journal of Psychology in Africa, 28(4), 253-260.
25. Piper, A. (2019). Optimism, pessimism and life satisfaction: An empirical investigation. International Institute of Management, 22, 135-146.
26. Prasoon, R., & Chaturvedi, K. R. (2016). Life Satisfaction: A literature review. International Journal of Management Humanities and Social Sciences, 1(2), 25-32.
27. Rivera,,  Shapoval, V.,  & Medeiros, M. (2021). The relationship between career adaptability, hope, resilience, and life satisfaction for hospitality students in times of Covid-19. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 29, 100344.
28. Sevari, K., Pilram, P., & Farzadi, F. (2020). The causal relationship between perceived social support and life satisfaction through hope, resilience and optimism. International Journal of Psychology, 14(1), 83-113.
29. Shawaqfeh, B., & Almahaire, A. (2019). Techno wellness and its relationship with happiness and optimism among University of Jordan Students. Journal of Social Studies Education Research, 10(2), 145-167.