فراتحلیل مطالعات رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و مدارای اجتماعی در ایران در سال‌های 1398-1388

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محسن نیازی ¹
• شیوا آقابزرگی زاده ²
• امین گودرزی ²

¹ استاد گروه علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان، کاشان،ایران

² دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان،کاشان،ایران

https://doi.org/10.22067/social.2022.59038.0

چکیده

هدف این مطالعه بررسی رابطه سرمایه­ اجتماعی و مدارای اجتماعی در مطالعات انجام شده در ایران بود. سرمایه­ اجتماعی، موقعیت و روابط موجود در گروه‎بندی‎ها و شبکه‎های اجتماعی است و مدارا ناظر بر وضعیتی است که در آن افراد و گروه‌ها، نسبت به وضعیت، رویداد و پدیده‌ای که آن را به شدت ناپسند می‌شمارند و یا نسبت به آن بی‌تفاوت هستند، با خویشتن‌داری و مدارا برخورد عملی کنند. در این پژوهش از نظریه‎­های پاتنام و کلمن در بررسی مدارای اجتماعی و از نظریه‎های پیر بوردیو در قسمت سرمایه­ اجتماعی استفاده شد. تحقیق حاضر با روش فراتحلیل پیرامون رابطه سرمایه اجتماعی و مدارای اجتماعی در ایران  انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه پژوهش‌های انجام شده در ایران در سال­‎های 1398-1388 با موضوع مشابه تحقیق حاضر بود. نتایج نشان داد از مجموع 11 مطالعه مورد بررسی، رابطه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اجتماعی بر مدارای اجتماعی با اﺛﺮات ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﺼﺎدﻓﯽ در سطح اطمینان 99 درصد معنا­دار است. نتایج  بیانگر ناهمگونی مطالعات انجام شده است. از سوی دیگر میانگین اندازه اثر سرمایه اجتماعی (اثرات ترکیبی تصادفی) بر مدارای اجتماعی در مطالعات مورد پژوهش معادل 0/205 است که در سطح کم متمایل به متوسط قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• سرمایه اجتماعی
• مدارای اجتماعی
• اندازه اثر
• فراتحلیل

20.1001.1.20081383.1400.18.2.1.7

مراجع

1. ادیبی‌سده، م.، رستگار، ی.، و بهشتی، س. (1391). مدارای اجتماعی و ابعاد آن. مجله رفاه اجتماعی، (50)، 380-352.
2. افشانی، ع.، و رام، ن. (1396)، رابطه سرمایه اجتماعی با مدارای اجتماعی در بین جوانان شهر یزد، (72)، 115-134.
3. اکبری، ا. (1383). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت: بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی-اجتماعی (مطالعه موردی روستای فارسنج از توابع سقز) (پایان­نامه منتشرنشده دانشکده علوم اجتماعی)، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4. بهشتی، س.، و رستگار، ی. (1392). تبیین جامعه‌شناختی مدارای اجتماعی و ابعاد آن در بین اقوام ایرانیمسائل اجتماعی ایران، (2)، 35-7.
5. بیاتی، پ.، جهانبخش، ا.، و بهیان، ش. (1396). تبیین جامعه‌شناختی چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با مدارای اجتماعی شهروندان شهر تهران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، (2)، 39-17.
6. پاتنام، ر. (1392). دموکراسی و سنت‌های مدنی (م. ت. دلفروز. مترجم). تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
7. جلائیان بخشنده، و.، قاسمی، و.، و ایمان، م. (1397) تبیین جامعه شناختی رابطه اعتماد اجتماعی و مدارای اجتماعی مبتنی بر نظریه ساختاربندی گیدنز. فصلنامه توسعه اجتماعی، ، (4)، 32-7.
8. جهانبگلو، ر. (1381). مدارا و کثرت‌گرایی. فصلنامه پل فیروزه، (5)، 566-545.
9. جهانگیری، ج.، سردارنیا، خ،. و علیزاده، ق. (1395). بررسی رابطه­ سرمایه اجتماعی با مدارای سیاسی دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه شیراز). فصلنامه توسعه اجتماعی، 10(3)، 82-67.
10. دلاور، ع. (1384). روش‎­های تحقیق کمی و کیفی (چاپ دوم). تهران: انتشارات سمت.
11. دورکیم، ا. (1381). درباره تقسیم کار اجتماعی (ب. پرهام، مترجم). تهران: نشر مرکز.
12. رام ‌هفشجانی، ن.، افشانی، ع.، و عسگری ندوشن، ع. (1394). عوامل اجتماعی مرتبط با مدارای اجتماعی در بین جوانان شهر یزد (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد منتشرنشده). دانشگاه یزد، یزد، ایران.
13. شارع­پور، م.، آزادارمکی، ت.، و عسگری، ع. (1388). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با مدارا در بین دانشجویان دانشکده­‎های علوم­اجتماعی دانشگاه تهران و علامه‎­طباطبایی. مجله انجمن جامعه‎شناسی ایران، 10 (1)، 98-64.
14. شریفی، س. (1392). سنجش مدارای اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان ساکن تهران (پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد رشته پژوهشگری اجتماعی). دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
15. فاین، ب. (1385). سرمایه اجتماعی و نظریه اجتماعی (م. ک. سروریان، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
16. فیروزجائیان، ع.، شارع‌پور، م.، و فرزام، ن. (1394). سرمایه فرهنگی و مدارای اجتماعی
    (آزمون مدل میمیک)، فصلنامه توسعه اجتماعی، (2)، 64-33.
17. فیروزجائیان، ع.، شارع‌پور؛ م.، و فرزام، ن. ( 1394). بررسی جامعه شناختی تأثیر سرمایه فرهنگی بر ارتباطات بین فردی با تأکید بر مدارای اجتماعی. مطالعات فرهنگ ارتباطات، (35)، 7-31.
18. قاضی طباطبایی، م.، ودادهیر، ا. (1389). فراتحلیل در پژوهش­‎های اجتماعی و رفتاری. تهران: جامعه­شناسان.
19. قاضی‌نژاد، م.، و اکبرنیا، ا. (1396). دینداری: مدارای اجتماعی یا فاصله اجتماعی (پیمایشی در میان مسلمانان و مسیحیان شهر تهران). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، (1)، 40-21.
20. کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی (م. صبوری، مترجم). تهران: نشرنی.
21. گلابی، ف.، و رضایی، ا. (1392). بررسی تأثیرمشارکت اجتماعی بر مدارای اجتماعی در بین دانشجویان. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، (1)، 86-61.
22. ماجدی، س. م.، لهسایی زاده، ع. (1385). بررسی رابطه بین متغیرهای زمینه‎­ای، سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی: مطالعه موردی در روستاهای استان فارس، فصلنامه روستا و توسعه، (4)، 135-91.
23. مزیدی، ش. (1395). رابطه میزان سرمایه اجتماعی و فرهنگی والدین و مدارای اجتماعی آنان با فرزندانشان (مورد مطالعه: نوجوانان دوره متوسطه اول شهر تهران) (پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی، گرایش پژوهشگری). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
24. مقتدایی، ف.، باقری، م.، و نبوی، ع. (1389). بررسی و سنجش میزان مدارای اجتماعی و عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن مورد تحقیق: جامعه شهری اهواز (پایان نامه­­ منتشرنشده کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
25. نصرالهی، ی. (1395). تأثیر اشکال سرمایه بر مدارای اجتماعی (مطالعه پیمایشی شهروندان50-18ساله میاندوآب) (پایان نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد رشته جامعه­‎شناسی). دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
26. نیازی، م.، حسینی زاده، س. س.، و سخایی، ا. (1395). فراتحلیل (نظریه تا کاربرد). تهران: سخنوران.
27. والزر، م. (1383). در باب مدارا (ص. نجفی، مترجم). تهران: انتشارات شیرازه.

                                                                                                                                              

28. Cobb, S. (1976). Social support as a moderator of life stress. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300-314.
29. Glass, G.V., McGraw, B., & Smith, M. L. (1981). Met-analysis in social research. Beverly Hills: CA Sag.
30. King, P. (1997). Toleration, New York: St, Martins Press.
31. Kobayashi, T (2010). Social bridging social capital in online communities: Heterogeneity and social tolerance of online game players in Japan. Journal of Human Communication, 36(4), 546-569.  
32. Kulik, J. A. (2003). Effect Of using instructional technology in elementary and secondary schools: what cotrolled evaluation studies say. Research, 36, 546-569.
33. Witenber, R. T., & Butrus, N. (2013). Some personality predictors of tolerance to human diversity: the roles of openness, agreeableness, and empathy. Journal of Australian Psychological Society, 65, 220-235.