نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
گروه جامعه شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
چکیده
یکی از هدف‌های مهم نظام سلامت در هر کشور تأمین، حفظ و ارتقای کیفیت زندگی و سلامت افراد جامعه است. سلامت اجتماعی توانایی انجام‌دادن مؤثر و کارآمد نقش‌های اجتماعی بدون آسیب‌رساندن به دیگران است. ارتقای سلامت در جامعه شاخص توانمندی نظام اجتماعی به شمار می‌آید. این توانمندی به لحاظ عملی از طریق ارزیابی زندگی افراد جامعه مدنظر قرار می‌گیرد. سلامت موضوعی فقط زیست شناختی نیست و عوامل اجتماعی نیز در تعیین سطح سلامت افراد دخیل‌اند. هدف اصلی این پژوهش، تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی خانوارهای شهر تبریز بود. روش تحقیق، پیمایشی و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌های استاندارد بود. جامعۀ آماری تحقیق خانوارهای شهر تبریز به تعداد 428009 خانوار بود. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه، برای شهر تبریز 326 خانوار تعیین شد. شیوۀ نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای بود. یافته‌ها نشان داد که بین میزان سلامت اجتماعی خانوارهای تبریز و متغیرهای اعتماد اجتماعی، احساس ناامیدی، گذران اوقات‌فراغت، اعتقادات دینی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی رابطۀ معنادار وجود داشت.
کلیدواژه‌ها
- امینی رارانی، م.، موسوی، م. ط.، و رفیعی، ح. (1390). رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با سلامت اجتماعی در ایران. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، (42)، 228-223.
- آرگایل، م. (1383). روان‌شناسی شادی (ک. بهرامی و دیگران، مترجمان). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.
- باباپور خیرالدین، ج.، و رسول‌زاده طباطبایی، س. ک.، اژه‌ای، ج.، و فتحی آشتیانی، ع. (1382) بررسی رابطۀ بین شیوه‌های حل مسئله و سلامت روان‌شناختی دانشجویان. مجله روان‌شناسی، 7(1)، 18-3.
- بهزاد، د. (1381). سرمایۀ اجتماعی بستری برای ارتقا سلامت روان. فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 2(6)، 53-43.
- جعفری، ا.، عابدی، ف.، و لیاقت‌دار، م. (1385). بررسی میزان شادمانی و عوامل همبسته آن در میان دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان. گزارش نهایی طرح پژوهشی دانشگاه اصفهان.
- چایچی، ن. (1392). بررسی جامعه‌شناختی بین پایگاه هویتی و میزان سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد تبریز (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی). دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد تبریز، تبریز، ایران.
- حاتمی، پ. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکه‌های اجتماعی (پایان‌نامه منتشرنشدۀ کارشناسی‌ارشد جامعه شناسی). دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
- دماری، ب.، ناصحی، ع.، و وثوق مقدم، ع. (1392). مروری بر وضع موجود، راهبردهای ملی و نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. مجلۀ دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 11(1)، 58-45.
- دومازدیه، ژ . (1381) . مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی اوقات فراغت (مقاله نهم از کتاب: تلویزیون، خانواد و فرهنگ) (ع. اسدی، مترجم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات اسلامی.
- زمان‌خانی، ف.، عباچی‌زاده، ک.، امیدنیا، س.، ابدی، ع.، و حیدرنیا، م. (1395). تحلیل وضعیت سلامت اجتماعی در استان‌های کشور جمهوری اسلامی ایران. سلامت اجتماعی، 3(3)، 189-181.
- سام‌آرام، ع. ا. (1388) بررسی رابطۀ سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی با تأکید بر رهیافت پلیس جامعه‌محور. فصلنامۀ علمی-پژوهشی نظام اجتماعی، 1(1)، 23-9.
- سجادی، ح.، و صدرالسادات، س. ج. (1384) شاخص‌های سلامت اجتماعی. فصلنامۀ سیاسی اقتصادی، 20، 230-207.
- سراج‌زاده، ح. (1384). چالش‌های دینی و مدرنیته. تهران: انتشارات طرح نو.
- شجاعی زند ، ع. (1380). دین، جامعه و عرفی‌شدن: جستارهای در جامعه‌شناسی دین. تهران: نشر مرکز.
- شربتیان، م. ( 1379). تأملی بر پیوند معنایی مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی و میزان بهره‌مندی از سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد. فصلنامۀ جامعه‌شناسی جوانان، 2(5)، 174-149.
- عبدالله‌تبار، ه.، کلدی، ع.، محققی، ح.، فروزان، آ.، و صالحی، م. (1387). بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان. فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، (30 و 31)، 189-171.
- قریشی ، ف. (7144) بررسی نقش عوامل فرهنگی، اجتماعی مرتبط بر شکلگیری اعتماد اجتماعی شهروندان تبریز. جامعه‌شناسی کاربردی، 17، 31-19.
- کنگرلو، م. (1387). سنجش میزان سلامت اجتماعی دانشجویان شاهد و غیرشاهد در دانشگاه علامه طباطبائی (پایان‌نامۀ منتشرنشده کارشناسی‌ارشد رشتۀ مددکاری اجتماعی). دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
- کوزر، ل. (1387). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی (م. ثلاثی، مترجم). تهران: انتشارات علمی.
- گیدنز، آ. (1386). جامعه‌شناسی (ح. چاوشیان، مترجم). تهران: نشر نی.
- محسنی تبریزی، ع. (1380). بررسی مفهوم اعتماد با رویکرد روان‌شناختی اجتماعی. نمایۀ پژوهش، 18، 8-3.
- مختاری، م. (1389). جامعه شناسی کیفیت زندگی. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
- مرندی، ع. (1385). عوامل اجتماعی سلامت، کتاب جامع سلامت عمومی (چاپ دوم). تهران: وزارت سلامت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت تحقیقات و فناوری.
- میلر، چ. (1384). راهنمای سنجش و تحقیقات (ه. نایبی، مترجم). تهران: نشر نی.
- ویلکینسون، ر. (1383). تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت: حقایق مسلم (ف. راهروی، مترجم). تهران: انتشارات سیمین‌دخت.
- هزار جریبی، ج.، و صفری شال، ر. (1389). بررسی رضایت از زندگی و جایگاه احساس امنیت در آن: مطالعه در بین شهروندان تهرانی. فصلنامۀ انتظام اجتماعی، 1(3)، 28-7.
- Abbasabadi, M. (2004). Comparative study of EQ & sadness in boys' adolescence 14-18 in Kerman (Unpublished master’s thesis). Alammeh University, Tehran, Iran.
- Blanco, A., & Diaz, D. (2007). Social order and mental health: A social well-being approach. The Spanish Journal of Psychology, 11(5(, 61-71.
- Ciocongni, E., Pirini, C., Keyes, C., Joshanloo, M., Rostami, R., & Nosratabadi, M. (2007). Social participation, sense of community and social well being: A study on American, Italian and Iranian university students. Social Indicators Research: An International and Interdisciplinary Journal for Quality-of-Life Measurement, 89(1), 97-112.
- Dejekam, N. (2004). Beck sadness scale about students of Tehran University (Unpublished master’s thesis). Teheran University, Tehran, Iran.
- Keyes, C. L. M., & Shapiro, A. D. (2004). Social Well-Being in the United States: A Descriptive Epidemiology. In O. G. Brim, C. D. Ryff, & R. C. Kessler (Eds.), How healthy are we? A national study of well-being at midlife(pp. 350–372). The University of Chicago Press.
- Larson, J. (1993). ،he measurement of social well- being. Social Indicators Research, 28, 285-296.
- Pargament, K. I., Koeing, H. G., & Perez, L. M. (2000). The many methods of religious coping: Development and initial validation of the rcope. Journal of Clinical of Psychology, 56(4), 619-543.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله