Rethinking the Relationship between Ideology and Educational System

Document Type : *

Author

• Mohammad Amini

Associate Professor in Curriculum Studies, Department of Educational Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran

https://doi.org/10.22067/social.2021.69289.1021

Abstract

 
There has always been a lot of controversy among various scholars about the role and presence of ideology in educational systems and its most important element, namely school curricula. In fact, some support the presence of ideological elements in educational systems and their formation and development, but others do not agree much with this idea. In this article, an analytical-inferential approach was used to study and analyze some aspects of this issue. By reviewing the existing theoretical perspectives and the literature, the relationship of ideology with the educational system has been proposed in the implicit (indirect) and explicit (direct) forms. In the first approach, ideology is used in the sense of fundamental values and macro-philosophical frameworks governing education, which shows only the general direction of the educational system and does not take action to engineer the current trends of education in schools and educational centers. It seems that the presence of ideology in education can be justifiable and acceptable in such a situation. However, in the explicit (direct) approach, the relationship and interaction of ideology with the educational system is such that curricula are under the control and dominance of ideology and the mental and intellectual capacities of students are ready to accept and internalize specific values. In this case, the role of ideology in the educational system is controversial, which itself necessitates the attention and rethinking of policymakers and planners to correct this trend.
 

Keywords

• Ideology
• Educational System. Education
• Ideological Education
• Curricula

20.1001.1.20081383.1399.17.2.6.5

References

1. اپل، م. (1393). ایدئولوژی و برنامه درسی (ع. شواخی و همکاران، مترجمان). اصفهان: نشر نوشته.
2. اخوان منفرد، ح. ر. (1380). نقش و جایگاه ایدئولوژی در نظریه‌های انقلاب. پژوهشنامۀ متین، 10، 100-59.
3. آرنت، ه. (1392). توتالیتاریسم (م. ثلاثی، مترجم). تهران: نشر ثالث.
4. آریانپور کاشانی، م. (1386). فرهنگ بزرگ یک جلدی پیشرو آریانپور (با همکاری بهرام دلگشایی). تهران: نشر الکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه.
5. آقاپور، ف. (1397). شیوۀ القای ایدئولوژی و تأثیر آن بر تقابل لذت/ آموزش در دو رمان نوجوان. مجله علمی-پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، 9(2)، 28-1.
6. آلتوسر، ل. (1388). ایدئولوژی و دستگاه‌های ایدئولوژیک دولت (جلد دوم) (ر. صدرآرا) . تهران: نشر چشمه.
7. امامی، ی. (1391). جامعه‌شناسی دین در آراء کلیفورد گیرتز. فصلنامۀ تخصصی مطالعات اجتماعی دین، 1(1)، 17-7.
8. برخورداری، ر. (1393). آثار ماندگار: ایدئولوژی و برنامه درسی (اثر مایکل اپل). تهران: دانشنامۀ ایرانی برنامه درسی.
9. بشلر، ژ. (1370). ایدئولوژی چیست؟ نقدی بر ایدئولوژی‌های غربی (ع. اسدی، مترجم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
10. بودن، ر. (1378). ایدئولوژی، در منشأ معتقدات (ا. علی‌آبادی، مترجم). تهران: انتشارات شیرازه.
11. بیات، ا. (1398). شناسایی مؤلفه‌های شکل‌دهندۀ ایدئولوژی سازمانی. مدیریت دولتی، 11(3)، 508-481.
12. بیات، ا.، لطیفی، م.، مرادی، م،. و اسلامبولچی، غ. (1398). تحلیل رابطه بین اسطوره‌های پزشکی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه علوم پزشکی. فصلنامه مدیریت بهداشت، 10(1)، 77-67.
13. پیری، م.، عطاران، م.، کیامنش، ع.ر. ، و حسین‌نژاد، غ. ر. (1390). برنامه‌ریزی درسی مدرسه‌محور راهبردی برای تمرکززدایی از نظام برنامه‌ریزی درسی. فصلنامۀ پژوهش‌های برنامه درسی، 1(1)، 27-1.
14. تامپسون، ج. (1378). ایدئولوژی و فرهنگ مدرن (م. اوحدی، مترجم). تهران: مؤسسۀ فرهنگی آینده پویان.
15. ترکمان، ف.، و نیک پی، ام. (1389). تبیین جامعه‌شناختی ایدئولوژی و توسعه سیاسی در ایران معاصر. تهران: انتشارات علم.
16. تسلیمی، ع. (1390). تحلیل سه قطره خون با رویکرد جامعه‌شناسی ساختگرا. فصلنامۀ ادب‌پژوهی، (7)، 188-171.
17. جلالوند، ط. (1398). رویکرد جامعه‌شناختی به آموزش و پرورش. رشد آموزش علوم اجتماعی، 21(3)، 12-9.
18. دانشور، ف. (1395). بازخوانی رابطۀ حقوق و ایدئولوژی در پرتو مطالعات میان رشته‌ای. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای، 8(4)، 26-1.
19. سارلند، چ. (1389). دیالکتیک جبر گرایی و پویایی (م. ملک یاری، مترجم). کتاب ماه کودک و نوجوان، 154، 36-26.
20. سلسبیلی، ن. (1381). دیدگاه‌های برنامه درسی: برداشت‌ها، تلفیق‌ها و الگوها. تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکدۀ تعلیم و تربیت.
21. سلطانی، علی اصغر. (1384). قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر نی.
22. شارع‌پور، م. (1388). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. تهران: سمت.
23. صفایی، ع.، و کارگر، ا. (1395). بررسی گفتمان آموزشی داستان لبخند انار هوشنگ مرادی کرمانی بر مبنای نظریّة ایدئولوژی آلتوسر. نشریۀ ادب و زبان، 19(40)، 181-161.
24. طالب‌زاده نوبریان، م.، و فتحی واجارگاه، ک. (1381). مباحث تخصصی برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات آییژ.
25. عبداللهیان، ح.، و حسینی‌فر، آ. (1391). تحلیلی بر بازنمایی ایدئولوژی و سبک زندگی در کتاب‌های آموزش زبان اینترچنج. مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 13(20)، 60-35.
26. عبدی، ع.، و عیسی‌نیا، ح. (1394). بررسی نسبت ایدئولوژی با تغییر جای نام‌ها در ایران پس انقلاب اسلامی. فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 11(2)، 133-115.
27. علاقه‌بند، ع. (1393). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. تهران: نشر روان.
28. علی بابایی، غ. ر.، و آقایی، ب. (1365). فرهنگ علوم سیاسی (جلد اول). تهران: نشر ویس.
29. علی محمدی، ا. (1396). علم/ ایدئولوژی در نظرگاه لویی آلتوسر: جایگاه نظام آموزش در مناسبات قدرت. فصلنامۀ سیاست، 4(13)، 107-85.
30. عمید، ح. (1364). فرهنگ عمید. تهران: امیرکبیر.
31. فاضلی، ن. (1398). ایدئولوژی در آموزش و پرورش مخل یادگری است. سخنرانی در نشست علمی- تخصصی ایدئولوژی و برنامه درسی، بازیابی از sedayemoallem.ir
32. فراستخواه، م. (1389). مدرسۀ ایرانی در کشاکش دو منطق متفاوت. بازیابی در http://farasatkhah.blogsky.com
33. فراستخواه، م. (1398). ایدئولوژی و برنامه درسی. سخنرانی در دومین نشست علمی و تخصصی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بازیابی از sedayemoallem.ir
34. کچویان، ح. (1383). ملی‌گرایی یا ایدئولوژی معجزه‌گرا: تناقض‌های ایدئولوژیک جنبش‌های ملی‌گرا. فصلنامه جامعه‌شناسی ایران، 5(3)، 139-124.
35. گوتک، ج. (1398). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی (م. ج. پاک‌سرشت، مترجم). تهران: سمت.
36. محسن پور، ب. (1383). ضرورت تدوین نظریه برنامه درسی برای آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، 3(7)، 113-99.
37. معین، م. (1384). فرهنگ فارسی. تهران: ادنا.
38. ملکی، ح. (۱۳۸۸). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). مشهد: انتشارات پیام اندیشه.
39. ملکی، ح.، و آقامحمدی، ج. (1394). تمرکزگرایی و تمرکززدایی در فرایند برنامه‌ریزی توسعه آموزشی: چالش‌ها و موانع. ماهنامۀ اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، (180)، 66-60.
40. مهرمحمدی، م.، و امین خندقی، م. (1388). مقایسۀ ایدئولوژی‌های برنامه درسی آیزنر با میلر: نگاهی دیگر. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی، 10(1)، 45-27.
41. نظری، ع. ا.، و حسن‌پور، ع. (1391). فرهنگ، قدرت و معنا در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات ملی، (2)، 51-27.
42. نقیب زاده، م. ع. (1396). درآمدی بر فلسفه آموزش و پرورش. تهران: طهوری.
43. وثیق، ش. (1397). عناصر توتالیتر ایدئولوژی در پرتو نگاه بدیع هانا آرنت. بازیابی از chidan-vssigh.com
44. ون دایک، ت. (1387). مطالعاتی در تحلیل گفتمان (گروه مترجمان، مترجم). تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
45. یمنی دوزی سرخابی، ع. (1397). تأملی در فعالیت‌های علمی در دانشگاه‌ها از نگاه پیر بوردیو. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 24(3)، 22-1.

 

46. Apple, M. W. (1990). Restoring the voice of curriculum specialists. Education Digest, 56(2), 48-52.
47. Apple, M. W. (2013). Knowledge, power and education: The Selected Works of Michael W. Apple, Abingdon. London: Routledge.
48. Collins, J. C., & Porras, J. I. (2005). Built to last: Successful habits of visionary companies. Discontent (pp. 47-76), New York: Free Press of Glencoe.
49. Fairclough, I., & Fairclough, N. (2012). Political discourse analysis: A method for advanced students. London& New York: Routledge.
50. Fairclough, N. (1996). Language and Power. London: Longman.
51. Geertz, C. (1964). Ideology as a cultural system. In A. D. Ernest (ed.): Ideology and discontent (pp. 47-76). New York: The Free Press of Glencoe.
52. Goodwin, B. (2007). Using political ideas (5^th). London: John Wiley.
53. Hicks, D. (2004). Radical education. In S. ward (ed.). Education Studies: A Students Guide.
54. London: Routledge.
55. McLellan, D. (1995). Ideology (2^nd). Minneapolis: University of Minnesota Press.
56. Mintzberg H. (1983). Power in and around organizations. USA : Prentice-Hall Englewood Cliffs, NJ.
57. Van Dijk, T. (1998). Opinions & ideologies in the press.Retrieved from http://www.discourses.org/OldArticles/Opinions%20and%20Ideologies%20in%20the%20Press.pdf
58. Van Dijk, T. A. (2016). Ideology. In International encyclopedia of political cmmunication. Retrieved from https:// org/ 10.1002/ 9781118 541555. Wbiepc 011