دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و توانمندی روانی در زنان سرپرست خانوار شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران
1
32
FA
مهدی
کرمانی
دانشگاه فردوسی مشهد
m-kermani@um.ac.ir
محمد
مظلوم خراسانی
دانشگاه فردوسی مشهد
mazloom@um.ac.ir
حسین
بهروان
دانشگاه فردوسی مشهد
behravan@um.ac.ir
محسن
نوغانی دخت بهمنی
0000-0002-6065-0502
دانشگاه فردوسی مشهد
noghani@um.ac.ir
10.22067/jss.v14i1.25860
زنان سرپرست خانوار فقیر یکی از گروههای آسیبپذیر جامعه هستند. این زنان علاوه بر نقشهای متداول برای زنان در خانواده، متولی نقشهای مربوط به سرپرستی خانوار نیز هستند. از این رو، تلاش برای توانمندسازی آنها از اولویت ویژهای برخوردار است. در این بین، برخورداری از آمادگی ذهنی و روانی پیششرطی اساسی برای شکوفایی قابلیتهای فردی در دیگر عرصههای زندگی است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و توانمندی روانی در زنان سرپرست خانوار در قالب پژوهشی پیمایشی متشکل از 324 زن شاغل در مراکز کارآفرینی و مهارتآموزی کوثر شهرداری تهران، صورت پذیرفتهاست. برای اخذ نمونه، ابتدا مراکزی به صورت تصادفی از لیست مراکز موجود انتخاب و سپس کارکنان هر مرکز تمامشماری شدهاند. این روند تا تحقق حجم نمونۀ تعیینشده ادامه یافته است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامۀ محققساخته بوده است. دادههای حاصل با روشهای آماری تحلیل همبستگی و تحلیل همبستگی کانونی تجزیهوتحلیل شدهاند. یافتههای تحقیق در مجموع مؤید همبستگی متوسط بین مؤلفههای مختلف سرمایۀ اجتماعی و توانمندی روانی بوده است. در عین حال، همبستگی بین «توانایی تصمیمگیری» و «اعتماد به نفس» با مؤلفههای مختلف سرمایۀ اجتماعی قویتر از سایر مؤلفههای توانمندی روانی بوده است. در بین متغیرهای زمینهای نیز در اغلب موارد سن اثر منفی و مدت سرپرستی، درآمد و تحصیلات دارای اثر مثبت بر مؤلفههای توانمندی روانی بودهاند. همچنین، تحلیل همبستگی کانونی، نشاندهندۀ نقش تبیینکنندگی سرمایۀ اجتماعی بر توانمندی روانی است.
سرمایۀ اجتماعی,توانمندی روان,سلامت روان,زنان سرپرست خانوار
https://social.um.ac.ir/article_27323.html
https://social.um.ac.ir/article_27323_b263b4c68a1b6993077b35ebd9a37dca.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
پتانسیل کارآفرینی و برخی عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مورد مطالعه: دانشگاه تبریز)
33
61
FA
حسین
میرزایی
0000-0002-5278-309X
داشگاه فردوسی مشهد
hmirzaei@um.ac.ir
مجتبی
میرزائی
0000-0002-0165-3922
دانشگاه فردوسی مشهد
m_mirzaie1990@yahoo.com
مهناز
کاتبی
دانشگاه تبریز
mahnazkatebi@yahoo.com
10.22067/jss.v14i1.41906
کارآفرینی به عنوان یکی از حلقههای تأثیرگذار در امر توسعه، روشی مورد توجه جهت حل معضل بیکاری در بسیاری از جوامع است. هدف این مقاله، بررسی عوامل تأثیرگذار بر پتانسیل کارآفرینی دانشجویان میباشد. جامعۀ آماری، کلیۀ دانشجویان دانشگاه تبریز (15720) در سال تحصیلی 92-1391 هستند که 321 نفر با روش نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب و دادهها جمعآوری و برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. براساس نتایج میانگین نمرۀ پتانسیل کارآفرینی دانشجویان (28/70) متوسط رو به بالا بوده و در بین ابعاد متغیر پتانسیل کارآفرینی بعد توفیقطلبی (30/77) بالاترین نمره را داشته است. همچنین، مشخص شد که با مثبتترشدن ارزیابی و نگرش دانشجویان به خوداشتغالی، کار و تحرک اجتماعی، نمرۀ پتانسیل کارآفرینی آنها بهبود یافته است. از طرفی، شیوۀ تربیتی دموکراتیک باعث تقویت کارآفرینی دانشجویان شده است. در تحلیلهای رگرسیونی نیز مشخص شد پتانسیل کارآفرینی نمونه، از متغیر نگرش به خوداشتغالی (34/0) بیشتر متأثر است و بعد از آن متغیرهای شیوۀ تربیتی والدین (26/0)، ارزیابی از تحرک اجتماعی (20/0) و نگرش به کار (13/0) به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین متغیر وابسته دارند.
کارآفرینی,شیوۀ تربیتی,تحرک اجتماعی,نگرش به کار,نگرش به خوداشتغالی
https://social.um.ac.ir/article_27346.html
https://social.um.ac.ir/article_27346_91b83aea4d52461ce80751acf89e13a1.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
رابطۀ تحریکجویی و رفتار پرخطر رانندگی در مشهد
63
80
FA
علی
یوسفی
0000-0002-9847-0750
دانشگاه فردوسی مشهد
yousofi@um.ac.ir
فاطمه
قاسمی ادکان
دانشگاه فردوسی مشهد
fa.ghasemi12@yahoo.com
10.22067/jss.v14i1.18290
شخصیت مجموعهای از احساسات، تمایلات و الگوهای رفتاری معین است که چگونگی درک و پاسخ افراد به حوادث و رویدادها را مشخص میکند. رویکرد و رفتار رانندگی نیز تحت تأثیر شخصیت راننده قرار دارد و برخی از ویژگیهای شخصیتی، رانندگان را به سمت رفتارهای پرخطر رانندگی سوق میدهند. مدعای نوشتار حاضر این است که تحریکجویی با دو ویژگی شدت هیجان و تنوعطلبی، رفتار پرخطر رانندگی را با سه مشخصۀ خطا، لغزش و تخلف، تحت تأثیر قرار میدهد. نتایج تحقیق پیمایشی بر روی رفتار رانندگی 160 نفر از رانندگان (خودرو سواران) 18سال و بالاتر ساکن شهر مشهد در سال 1390 که به روش نمونهگیری چندمرحلهای برگزیده و مورد مصاحبه قرار گرفتهاند، نشان داد که اگرچه به طور کلی میزان تحریکجویی آزمودنیها در حد متوسط و رفتارهای پرخطر رانندگی آنها در حد پایین است، بین دو مجموعۀ متغیر تحریکجویی و رفتارهای پرخطر رانندگی همبستگی نسبتاً بالا (53/0=ρ) وجود دارد و در ایجاد این همبستگی، از مجموعۀ تحریکجویی، متغیر شدت هیجان و از مجموعۀ رفتار پرخطر، متغیر خطای رانندگی بیشترین سهم را بر عهده دارند.
تحریکجویی,رفتار پرخطر رانندگی,خطا,لغزش,تخلف، شدت هیجان,تنوعطلبی
https://social.um.ac.ir/article_27381.html
https://social.um.ac.ir/article_27381_dc4341b4ea7b065b971f74335e13c910.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی و رضایت شغلی کارکنان با استفاده از مدل معادلات ساختاری (مورد مطالعه کرمانشاه)
81
112
FA
علی
مرادی
0000-0002-1644-463X
دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آبادغرب
moradi.pop@gmail.com
حمیدرضا
جلیلیان
دانشگاه پیام نور، تهران
hrj.s1980@gmail.com
10.22067/jss.v14i1.42653
هدف این مطالعه بررسی رابطة بین یادگیری سازمانی و رضایت شغلی کارکنان با استفاده از مدل معادلات ساختاری (در دستگاههای دولتی کرمانشاه) ادارات دولتی شهر کرمانشاه است. روش مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعة آماری در این مطالعه کلیة ادارات دولتی شهر کرمانشاه است که از بین همة آنها تعداد هشت ادارة کل انتخاب و با استفاده از جدول نمونهگیری لین تعداد 377 نفر برای مطالعه با استفاده از روش تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه بوده که روایی آن با استفاده از روایی سازهای و بهطور خاص با استفاده از تحلیل عاملی برآورد شد و برای سنجش پایایی ابزار پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شد. دادههای گردآوریشده با استفاده از نرمافزارهای آماری SPSS و Amos تحلیل شدند و آزمونهایی چون ماتریس همبستگی، تحلیل واریانس برای فرضیههای پژوهش و رگرسیون و معادلات ساختاری برای آزمون مدل استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی فرضیههای پژوهش نشان میدهد که بین یادگیری سازمانی و رضایتمندی شغلی رابطة مثبت و معناداری (495/0=r) وجود دارد و این نتیجه قابلتعمیم به کل جامعة آماری است. نتایج حاصل از رگرسیون نشان میدهد که بین میزان یادگیری سازمانی و رضایت شغلی همبستگی بالایی وجود دارد، بهطوریکه مقدار T برای این متغیر برابر (79/9 T=) است. میزان ضریب تعیین برابر با 24/0 = به دست آمد. نتایج مدل ساختاری نشان میدهد که دادههای گردآوریشده تا حد زیادی از مدل اندازهگیری و ساختاری حمایت میکنند. از طرفی شاخصهای مربوط به برازش مدل نشان میدهند که مدل اندازهگیری این پژوهش از وضعیت قابل قبولی برخوردار است و بیشتر بارهای عاملی دارای تفاوت معناداری با صفر هستند. برآوردهای استاندارد برای ضرایب تأثیر و همچنین بارهای عاملی نشان میدهد که اثر مستقیم متغیر یادگیری سازمانی بر رضایتمندی کارکنان معنادار است.
یادگیری سازمانی,رضایتمندی شغلی,مدل معادلات ساختاری,یادگیری اجتماعی,کرمانشاه
https://social.um.ac.ir/article_27425.html
https://social.um.ac.ir/article_27425_9041349afc1005c07319149bfa264bbc.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
روند تاریخی ظهورِ «دولت توسعه گرا» در ایران با تأکید بر دورۀ زمانی بعد از جنگ تحمیلی
113
155
FA
غلامرضا
جمشیدیها
دانشگاه تهران
jgamshidi@ut.ac.ir
سید رحیم
تیموری
دانشگاه تهران
teymoori.r@gmail.com
10.22067/jss.v14i1.44319
دولت توسعهگرا، سنخ خاصی از دولت است که در جامعه استقلال ریشهدار دارد. تحول چنین دولتی عمدتاً مرتبط با چند رویداد تاریخساز؛ یعنی ظهور دولتهای توسعه-گرای کلاسیک در فاصلة 1914-1870 در آلمان و ژاپن، رویشِ هستة مرکزی دولت توسعهگرای شرق آسیا پس از جنگ جهانی دوم و در نهایت، انتقال مدل دولت توسعهگرا به سایر کشورهای در حال توسعه در خاورمیانه، آفریقا و آمریکای لاتین، از دهة 90 به بعد مرتبط با بسترهایی چون تغییر محیط اقتصاد جهانی و پایان جنگ سرد (البته در ایران همزمان با پایان جنگ تحمیلی و بازساخت اقتصادی) است. با چنین زمینهای، در این پژوهش روند خلاصهای از نقش دولت در توسعة ایران، به لحاظ تاریخی در سالهای دورة پهلوی و به طور خاص، سالهای بعد از جنگ تحمیلی ارائه شد و در نهایت، ویژگیهای طبقهبندیشدة دولت توسعهگرا در ایران آزمایش شد. یافتههای این پژوهش تأکید دارد، روند تغییر محیط اقتصادی-اجتماعی جهانی، دامنة جغرافیایی و تنوع کارکردی بیشتری به دولت توسعهگرا بخشیده و سنخهای جدید و متفاوتی از دولتهای توسعهگرا را از میان مناطق جغرافیاییِ متفاوت از شرق آسیا به جرگة این دولتها افزوده است. مطابق یافتهها، اگرچه ایران فاقد اصلیترین ویژگیهای دولتهای توسعهگرای جدید است؛ اما به مانند سایر همقطاران خود در یک بستر تاریخی مشخص شکل گرفته و تکوین یافته است و در خصلت بنیادین دولتهای توسعهگرا؛ یعنی توسعة دولتمحور با آنها اشتراک دارد.
دولت,توسعه,دولت توسعه گرا/ ناتوسعه گرا,ویژگی ها,سنخ آرمانی,دولت توسعهگرای جدید
https://social.um.ac.ir/article_27461.html
https://social.um.ac.ir/article_27461_f76ed943fe3af68ee8189aaee1e90c4b.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
بررسی نقش هویت اجتماعی در تعیین سبک زندگی جوانان (شهر همدان)
157
188
FA
جواد
افشارکهن
دانشگاه بوعلی سینا
j.afsharkohan@yahoo.com
ملیحه
رضایی کرماجانی
دانشگاه بوعلی سینا
m.rezayi@yahoo.com
10.22067/jss.v14i1.22265
مقالۀ حاضر برآمده از یک پژوهش علمی است که با هدف بررسی هویت اجتماعی جوانان در ابعاد خانوادگی، گروهی، دینی و قومی و تأثیر آن بر سبک زندگی آنها انجام شد. در این مقاله ابتدا مروری بر دیدگاههای نظری و منابع تجربی انجام میشود و سپس چهارچوب مفهومی مناسبی تنظیم میشود و در قالب آن فرضیههای اصلی مطرح و مورد آزمون قرار خواهند گرفت. مبنای نظری پژوهش، تلفیقی از تئوریهای پیربوردیو، ماکس وبر و آنتونی گیدنز است. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا رابطۀ معناداری میان ابعاد مختلف هویت اجتماعی با یکدیگر و نیز رابطۀ آنها با سبک زندگی وجود دارد؟ جامعۀ آماری پژوهش جوانان شهر همدان و حجم نمونۀ مورد بررسی نیز 384 نفر میباشدکه به روش نمونهگیری خوشهای چندمحلهای انتخاب شدهاند. تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار اندازهگیری آن پرسشنامه بوده، سپس توسط آمار استنباطی، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی شفه به بررسی رابطۀ بین متغیرها و آزمون فرضیههای پرداخته شده است. یافتهها مؤید این نکته هستند که جهت و شدت رابطۀ هویت اجتماعی با ابعاد مختلف مفهوم سبک زندگی؛ یعنی فعالیتها (تفریحی، گروهی و دینی)، علاقهمندیها (مذهبی، ورزشی و فرهنگی) و نگرشهای مدرن متفاوت است. بنابراین، میتوان گفت جوانان براساس هویت اجتماعیشان سبک زندگی متفاوتی دارند. نتایج همچنین نشان میدهند هویت مذهبی نقش مهم و تعیینکنندهای در میزان فعالیتهای دینی و علاقهمندیهای مذهبی جوانان دارد. در مقابل هویت گروهی نقش برجسته و تعیینکنندهای در میزان فعالیتهای گروهی، تفریحی و علاقهمندیهای ورزشی جوانان و همچنین میزان نگرشهای مدرن در آنها دارد.
هویت اجتماعی,سبک زندگی,جوانان,نگرشهای مدرن,هویت گروهی
https://social.um.ac.ir/article_27494.html
https://social.um.ac.ir/article_27494_f4c1031cef236dad4f49aafc97bb81bf.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
مقایسۀ بین نسلی گذارهای شغلی و خانوادگی جوانان و عوامل مؤثر بر آن ها (مورد مطالعه متولدین 1333 و 1363 شهرستان دهگلان)
189
220
FA
علی اکبر
تاج مزینانی
دانشگاه علامه طباطبائی
atmazinani@yahoo.com
اسعد
خانی
دانشگاه علامه طباطبائی
khani.asaad@gmail.com
10.22067/jss.v14i1.49567
مقالة حاضر نحوة تجربهکردن گذارهای شغلی و خانوادگی در بین دو نسل سنی (متولدین 63 و 33) در شهرستان دهگلان را با هم مقایسه کرده و همچنین، نقش قابلیتهای فردی و عوامل ساختاری در گذارهای دو نسل را بررسی میکند. مبنای طرح فرضیههای این پژوهش، نظریههای پسامدرنیته در باب جوانی، فردگرایی ساختیافته و نظریة کاهش عدم قطعیتها بوده است. روش پژوهش حاضر، پیمایش بوده و برای جمعآوری دادهها با طراحی پرسشنامهای با 317 نفر مصاحبه شد. یافتهها حاکی از آن است که نسل امروزة جوانان، گذارها را همانند نسل گذشته و به صورت وقایع استاندارد، محدودشده و قابل انتظار صورت نمیدهند؛ بلکه گذارها، متنوعتر، طولانیتر و غیر قابل پیشبینی شدهاند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 7/55 درصد تغییرات گذار شغلی متولدین 63 با پنج متغیر جنسیت، حمایت خانواده، رسانهها، مذهب و تحصیلات و 8/58 درصد از تغییرات گذار به ازدواج این نسل با پنج متغیر جنسیت، تحصیلات، رسانهها، سن و پایگاه اجتماعی- اقتصادی، تبیین میشوند. این در حالی است که 16 درصد از تغییرات گذار شغلی متولدین 33 با تنها عامل حمایت خانواده و 1/48 درصد از تغییرات گذار به ازدواج آنها با چهار عامل جنسیت، مذهب، آدابورسوم و سن، پیشبینی می شوند. نتایج این پژوهش دلالت بر آن دارد که نسل جدید از یک طرف خواهان عملیاتیکردن عاملیّت ناب و از طرفی در بند محدودیتهای ساختی هستند، به همین دلیل مسیرهای پیشروی خود را پر از آشفتگی میبینند
گذار به بزرگسالی,عاملیت,عوامل ساختاری,گذارهای شغلی و خانوادگی
https://social.um.ac.ir/article_27542.html
https://social.um.ac.ir/article_27542_a1f092ee77c8cb458e441f1c86de8c75.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
2980-9452
2980-9142
14
1
2017
08
23
نقش واسط معنویت سازمانی در رابطۀ رهبری اخلاقی و خودکارآمدی کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد)
221
261
FA
قدیر
یوسفپور اوندری
دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد
yousefpour@staff.um.ac.ir
غلامرضا
ملک زاده
0000-0003-0982-7699
دانشگاه فردوسی مشهد
malekzadeh@um.ac.ir
حمید
عرفانیان خانزاده
دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد
hamid_erfanian@yahoo.com
10.22067/jss.v14i1.59878
یکی از وظایف مدیران و رهبران در هر سازمانی این است که با حفظ و ارتقای سطح خود کارآمدی و اعتمادبهنفس کارکنان، حیات سازمانی خود را استمرار بخشند. این مهم زمانی امکانپذیر خواهد بود که آنها از عوامل اثرگذار و نیز عوامل تضعیفکنندۀ آن مطلع باشند. یکی از مهمترین این عوامل، رهبری اخلاقی است که مورد توجه اندیشمندان عرصۀ مدیریت و سازمان قرارگرفته است. در سازمانهای آموزشی از جمله دانشگاهها، رهبری اخلاقی و توجه به معنویت تأثیرات بسیاری بر نگرش و ادراک اعضای سازمان و ایجاد و حفظ اعتمادبهنفس و خودکارآمدی کارکنان دارد. هدف مطالعۀ حاضر نیز بررسی نقش واسط معنویت سازمانی در رابطۀ بین رهبری اخلاقی و خودکارآمدی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد است. روش پژوهش ماهیتی پیمایشی- کاربردی دارد و جهت جمعآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد و فرضیهها با بهرهگیری از روش مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد، بزرگترین ضریب همبستگی مربوط به رابطۀ بین خودکارآمدی و معنویت سازمانی (594/0) و کوچکترین ضریب مربوط به رابطۀ رهبری اخلاقی و معنویت سازمانی (546/0) است. همچنین، قویترین ضریب اثر مربوط به ضریب اثر رهبری اخلاقی و معنویت سازمانی (67/0) و ضعیفترین ضریب به ضریب اثر رهبری اخلاقی بر خودکارآمدی (31/0) مربوط میشود که البته معنادار است. با توجه به تأیید اثر رهبری اخلاقمدار بر معنویت سازمانی و همچنین، اثر معنویت سازمانی بر خودکارآمدی میتوان گفت معنویت سازمانی رابطۀ بین رهبری اخلاقمدار و خودکارآمدی (اثر غیرمستقیم 355/0) را میانجیگری میکند.
رهبری,رهبری اخلاقی,معنویت,خودکارآمدی,دانشگاه
https://social.um.ac.ir/article_27580.html
https://social.um.ac.ir/article_27580_925fb02e59e61bfa74dab7d9ef8e626c.pdf