عوامل مؤثر بر توسعۀ فرهنگ ورزش همگانی استان خوزستان (با رویکرد بازاریابی اجتماعی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل ویسیا ¹
• مریم کریمی ²
• امین خطیبی ¹

¹ استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

² استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2023.83078.1366

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ ورزش همگانی استان خوزستان با رویکرد بر بازاریابی اجتماعی، به روش ترکیبی (کیفی-کمّی) انجام شد. در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه­ساختاریافته با مشارکت 17 خبره و تحلیل مضمون استفاده شد. نمونه‌گیری انتخاب خبرگان در پژوهش به‌صورت هدفمند، به روش گلوله­برفی و با داشتن معیار سوابق اجرایی یا داشتن سوابق علمی و پژوهشی و نظریه‌پردازی در حوزه بازاریابی و ورزش همگانی بود. در مرحله کمّی، پرسش‌نامه محقق‌ساخته برای تأیید عوامل شناسایی‌شده در بخش کیفی طراحی و اعتباریابی شد. سپس در بین معلمان، مربیان و مدیران آگاه و فعال در حیطه ورزش همگانی استان توزیع شد و 341 پرسش‌نامه جمع­آوری شد. در این بخش به‌منظور بررسی داده­ها از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج در مرحله کیفی شامل شناسایی پنج عامل اصلی (بهینه‌سازی اماکن، همخوانی با باورها، الزامات اقتصادی و اجتماعی، دستگاه­های ذی‌نفع و ذی‌نقش، مشارکت عمومی) در توسعه فرهنگ ورزش همگانی بود. در بخش کمّی تمامی بارهای عاملی گویه­ها از 4/0 بیشتر بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین مقدار t به‌دست‌آمده برای تمام گویه­ها بیش از 96/1 بود که حاکی از تأثیر معنادار تمام گویه­ها در سطح اطمینان 95/0 بر توسعه ورزش همگانی در استان بود. با توجه به وضعیت سیاسی و جغرافیایی استان پیشنهاد می شود که مسئولان ورزشی و شهری از طریق بهبود توسعه و زیرساخت­های ورزشی و دسترسی آسان، فرهنگ­سازی مناسب، بسترسازی اقتصادی و اجتماعی، همکاری و هم­افزایی همه‌جانبه دستگاه‌های ذی‌نفع و ذی­نقش و تقویت حضور خانواده و چهره­های سرشناس ورزشی و هنری، نگاه ویژه­ای به توسعه­ فرهنگ ورزش همگانی داشته باشند و از این طریق زمینه جامعه‌ای سالم و رشد شهروندان در ابعاد ورزشی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها

• ورزش همگانی
• بازاریابی اجتماعی
• استان خوزستان

مراجع

1. امیری، ف.، و قاسمی، س. (1391). بازاریابی اجتماعی. اصفهان: انتشارات ارکان دانش.
2. آذر، ع.، و جهانیان، س (1395). مبانی پژوهش ترکیبی: تلفیق رویکردهای کمی و کیفی (چاپ اول.). سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
3. آصفی، ا.، و قنبرپور نصرتی، ا. (1397)، مدل عوامل مؤثر در نهادینه کردن ورزش همگانی در ایران، دو فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 8 (16)، 46-29.
4. جلیسه، س.، جعفری نیا، س.، خیراندیش، م.، و حسن پور، ت. (1398). طراحی الگوی مـدیریت منـابع شـبکه در حاکمیـت شبکه­ای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. سیاست‌گذاری عمومی، 5 (3)، 139-113.
5. جوادی پور، م.، و رهبری، س. (1397). راهبردها و برنامه‌های توسعه ورزش همگانی ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 17(40)، 27-1.
6. ﺣﺎﺟﻲﺯﺍﺩﻩ، ا.، ﺻﻐﺮﻱ، م. (1390). روش­ها و ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺑﺎ نگاه ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﻋﻠـﻮﻡ زیستی ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷـﺘﻲ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮﺍﻩ ﺭﺍﻫﻨﻤـﺎﻱ SPSS. ﺗﺒﺮﻳﺰ: ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﻬﺎد دانشگاهی ﺗﺒﺮﻳﺰ.
7. خداداد حسینی، س ح.، و مسیبی، ع. (1393). بررسی اثر اعتبار باشگاه‌های ورزشی بر تغییر رفتار هواداران با رویکرد بازاریابی اجتماعی، نشریه مدیریت ورزشی، 6 (4)، 642-627.
8. خورشیدی، غ.، و مقدمی، ص. (1382). تبیین مفهوم بازاریابی اجتماعی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 6 (28)، 161-141.
9. داوودی، ع.، و رضازاده، آ. (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار پی آل اس تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
10. زارعی، ع.، فیض، د.، رضایی راد، م. (1395). ارائه مدل عوامل مؤثر بر اجرای یکپارچه آمیخته بازاریابی اجتماعی در حوزه سلامت. مدیریت سلامت، 19(16) 20-30.
11. شربت زاده، ر.، فولادی، ج.، و محمدی ترکمانی، ا. (1399). شناسایی و اولیت بندی معیارهای انتخاب رشته­های ورزش همگانی با رویکرد توسعه ورزش همگانی (مورد مطالعه: ارتش جمهوری اسلامی ایران). مجله طب نظامی. ویژه نامه همایش ملی آمادگی جسمانی در توان رزم، 22، 173-163.
12. شمس، م.، و رشیدیان، آ. (1385). بازاریابی اجتماعی: کاربرد و مزیت استفاده از آن در آموزش مداوم پزشکی. مجله مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 3 (1)، 68-58.
13. صابری، ع.، باقری، ق.، یزدانی، ح.، و علیدوست، ا. (1397). فهم فرایند شکل­گیری بازاریابی اجتماعی برای توسعه ورزش همگانی. پژوهش در علوم تربیتی، 6 (15)، 293-316.
14. صفاری، ز.، معماری، ژ.، و سعادتی، م. (1397). مطالعه برنامه ترویج ورزش و فعالیت بدنی در مدارس ابتدایی با رویکرد بازاریابی اجتماعی. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 7 (3)، 11-97.
15. عباسی، ب.، نظری، ر.، و صفاری، ا. (1400). شاخص‌های تأثیرگذار ورزش شهروندی در کلان شهرهای ایران. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران، 9(2)، 132-115.
16. عسگریان، ف.، جعفری، ا.، و فخری، ف. (1394). عوامل مؤثر بر عملکرد ورزش قهرمانی در ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، 7(29)، 50-37.
17. قائدی، ع.، غفوری، ف.، و کارگر، غ. (1392). بررسی و مقایسة نگرش متخصصان و مدیران ورزش در زمینه­ی نقش ورزش همگانی و قهرمانی بر شاخص­های توسعه­ی اجتماعی، رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 1(3)، 53-64.
18. کمالی، ی. (1395). روش شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات سیاستگذاری عمومی. پژوهش سیاست‌گذاری عمومی، 4 (2)، 208-189.
19. نسترن بروجنی، ا.، قربانی، م ح.، کوزه چیان، ه.، و احسانی، م. (1397)، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعۀ فرهنگ ورزش همگانی در ایران، مدیریت ورزشی، 10(4)، 723-738.
20. یوسفوند، م.، ناجی، م.، و میرزایی، م. (1400). مطالعه و اولویت بندی نقش عناصر آمیخته بازاریابی اجتماعی اماکن ورزشی در توسعه ورزش همگانی بسیجیان استان لرستان. دو فصلنامه علوم ورزشی و توان رزم، 2(3)، 53-33.

 

21. Alves, H. (2010). The who, where, and when of social marketing. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 22(4), 288-311.
22. Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101.
23. Chapman, D., Rudd, R., & Moeykenz, B. A. (1993). Social Marketing for Public Health. Journal of Health Affairs, 12(2), 105-125.
24. DiGuiseppi, C. G., Thoreson, S. R., Clark, L., Goss, C. W., Marosits, M. J,.Currie, D. W., & Lezotte, D. C. (2014). Church-based social marketing to motivate older adults to take balance classes for fall prevention: Cluster randomized controlled trial.. Preventive medicine, 67(1), 75-81.
25. Finnella, K, J., Johna, R., & Thompson, D (2017). 1% low-fat milk has perks!: An evaluation of a social marketing intervention. 5, 144–149.
26. Fujihira, H., Kubacki, K., Ronto, R., Pang, B., & Rundle-Thiele, S. (2015). Social marketing physical activity interventions among adults 60 years and older: A systematic review. Social Marketing Quarterly, 21(4), 214-229.
27. Huhman, M., Kelly, R. P., & Edgar, T. (2017). Social Marketing as a Framework for Youth Physical Activity Initiatives: a 10-Year Retrospective on the Legacy of CDC’s VERB Campaign. Current Obesity Reports, 6(2), 101-107.
28. Khodaparast, S., Azizi, B., Bakhshalipour, V., & Touba, N. (2020). The role of privatization on the development of sport tourism in Guilan Province. Educación Físicay Deporte, 39(2).
29. Kubacki, K., Rundle-Thiele, S., Lahtinen, V., & Parkinson, J.. (2015). ). A systematic review assessing the extent of social marketing principle use in interventions targeting children (2000-2014).. Young Consumers, 16(2), 141-158.
30. Kvale, Steinar. (1996). Interviews: An Introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage.
31. Lafreniere, K. C., & Basil, D. Z. (2019). Using Social Marketing to Increase Bicycle Ridership to Major Events in Vancouver, Canada. In Social Marketing in Action (pp. 299-310). Cham: Springer.
32. Lefebvre, R. C. (2011). An integrative model for social marketing. Journal of Social Marketing 2011; 1(3): 54–72.
33. Lin, C. P. (2020). Exploring career commitment and turnover intention of high-tech personnel: A socio-cognitive perspective. The International Journal of Human Resource Management, 31(6), 760-784.‏
34. Morris, Z. S., & Clarkson, P. J. (2009). Does social marketing provide a framework for changing healthcare practice. Health Policy, 91(2), 135-141.
35. Paek, H.-J., Jung, Y., Oh, H. J., Alaimo, K., Pfeiffer, K., Carlson, J. J.,... Orth, J. (2015). A social marketing approach to promoting healthful eating and physical activity in low-income and ethnically diverse schools. Health Education Journal, 74(3), 351-363.
36. Rezaei, H., & Keshavarz, N. (2014). Social Marketing Approach in Health Care: A study review. Journal of Health Education and Promotion of Health, 6(1), 109-123
37. Rundle-Thiele, S., Kubacki, K., & Gruneklee, N. (2016). Perceived benefits and barriers of physical activity: A social marketing formative study. Health Marketing Quarterly, 33(2), 181-194.
38. Serrat, O. (2017). The future of social marketing Knowledge solutions (pp. 119-128). Cham: Springer.
39. Stead, M., Gordon, R., Angus, K., & McDermott, L.. ((2007).). A systematic review of social marketing effectiveness.. Health Education, 107(2), 126-191.
40. Sun, Z. (2021). Performance evaluation method of social public sports goods development based on fuzzy com.prehensive evaluation. International Journal of Product Development, 25(2), 160-174.
41. Tatari, E., & Norouzi Seyed Hossini, R. (2022). Participation of Students in Recreational Sports: A Research on the Application of Social Marketing. Research in Sport Management and Marketing, 3(4), 43-59.
42. Williams, B., Onsman, A., & Brown, T. (2010). Exploratory factor analysis: A five-step guide for novices. Journal of Emergency Primary Health Care (JEPHC), 8(3), 1-13.