رابطه پیوند اجتماعی و گرایش به مصرف الکل(مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی)

نوع مقاله : پژوهشی -مطالعه موردی

نویسندگان

• کوروش غلامی کوتنایی ¹
• سیدمصطفی سیدرنجبرسقزچی ²
• داود عبداللهی ³

¹ استادیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

² دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ دکتری جامعه شناسی، مدرس دانشگاه، اردبیل، ایران

https://doi.org/10.22067/social.2021.59077.0

چکیده

این مقاله از نوع پژوهشی – مطالعه موردی بوده و به‎منظور مطالعه رابطه ابعاد مختلف پیوند اجتماعی و گرایش به مصرف الکل در میان دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شده است. روش پژوهش کمی  است و با تکنیک پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1397-1396 می­‎باشد که 11280 نفر بودند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران تعداد (432) نفر تعیین و به شیوه نمونه ­گیری تصادفی طبقه­ بندی شد و پس از تعیین حجم نمونه و به تفکیک جمعیت هر دانشکده، نمونه­‎ها تعیین شدند. نتایج پژوهش نشان داد که از بین ابعاد پیوند اجتماعی، فقط متغیر مشارکت و درگیری در جامعه با میزان گرایش دانشجویان  نسبت به مصرف مشروبات الکلی رابطه معناداری نداشت، اما متغیر پیوند اجتماعی و ابعاد آن (دلبستگی و علاقه نسبت به هم، تعهد و باور به هنجارها و اجرای قوانین در جامعه) رابطه معنادار و معکوسی با میزان گرایش دانشجویان نسبت به مصرف مشروبات الکلی براساس ضریب همبستگی پیرسون داشت و از طریق بررسی وضعیت پیوند اجتماعی در بین دانشجویان محقق اردبیلی و با استفاده از تحلیلی جامعه­ شناختی به مسئولان و برنامه ­ریزان اجتماعی نشان داده شد که افزایش کیفیت پیوند اجتماعی را در بین دانشجویان در ارتباط با کاهش آسیب‎های اجتماعی جدی بگیرند. به عبارت دیگر، بالا بودن ناهنجاری ­های اجتماعی مانند گرایش به مصرف الکل نشان­گر ضعیف بودن پیوند اجتماعی در بین اعضای آن جامعه است.

کلیدواژه‌ها

• پیوند اجتماعی
• گرایش به مصرف الکل
• وابستگی
• تعهد
• درگیری و اعتقاد

20.1001.1.20081383.1399.17.1.6.3

مراجع

1. امین مظفری، ف.، پاداش اصل، خ. (1389). اصول آمار مقدماتی در علوم رفتاری (با کاربرد SPSS). تهران: انتشارات جامعه شناسان.
2. آقارحیمی، ا.، صلاح، م. و معینی، ش. (1399). بررسی نقش عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش افراد به مصرف مشروبات الکلی (مورد مطالعه: استان فارس). فصل­نامه علمی - تخصصی دانش انتظامی فارس. 7 (24)، 44- 21.
3. بخارایی، ا. (1393). جامعه ­شناسی انحرافات اجتماعی در ایران. تهران: انتشارات جامعه ­شناسان.
4. جهانگیری، پ.، غلام زاده نطنزی، ا. (1390). بررسى رابطه بین کنترل اجتماعی و گرایش به سوء مصرف مواد مخدر در جوانان. فصل­نامه مطالعات امنیت اجتماعی. دوره جدید، (26)، 155-129.
5. حسامیان، ف.، اعتماد، گ.، حائری، م. (1388). شهرنشینی در ایران. تهران: انتشارات مؤسسه آگاه.
6. حق ­دوست، ع.، امامی، م.، اسماعیلی، م.، صابری نیا، ا.، نژادقادری، م.، مهرالحسنی، م. (1393). بررسی وضعیت و علل مصرف مشروبات الکلی: مطالعه موردی همه­ گیری مسمومیت مصرف الکل در رفسنجان. مجله دانشکده علوم پزشکی رفسنجان.  13 (10)،  1006-991.
7. ربانی، ر.، عباس زاده، م.، نظری، ج. (1388). بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر گرایش به نزاع جمعی (مورد مطالعه شهرستان­ های منتخب استان ایلام). فصل­نامه علمی – پژوهشی انتظام اجتماعی. 1(3)، 103-126.
8. رجایی، ع. (1379). اعتیاد، علل، درمان و پیشگیری. فصل­نامه اصول بهداشت روانی. 2(7)، 99-90.
9. رفیع پور، ف. (1385). آناتومی جامعه. تهران: شرکت سهامی انتشار.
10. زینالی. ع.، پاشاشریفی، ح. (1396). عوامل خطر و محافظت­ کننده سوء مصرف الکل و مواد در نوجوانان. مجله علمی – پژوهشی پزشکی ارومیه. 28 (12)، 782-770.
11. ستوده، ه. (1384). آسیب­ شناسی اجتماعی (جامعه­ شناسی انحرافات). تهران: انتشارات آوای نور.
12. شکرکن، ح. (1366). رابطه میان نگرش و رفتار. مجله علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره جدید، ،1، 17-44.
13. صدیق سروستانی. ر. (1387). آسیب­ شناسی اجتماعی(جامعه ­شناسی انحرافات اجتماعی). تهران: انتشارات سمت.
14. علیوردی نیا، ا.، شارع پور، م.، مرادی، ف. (1392). بررسی تأثیر خودکنترلی و پیوند اجتماعی بر نگرش دانشجویان نسبت به مصرف الکل. فصل­نامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی.1(4)، 97-69.
15. علیوردی نیا، ا.، همتی، ا. (1392). تحلیل اجتماعی گرایش به مصرف مشروبات الکلی در میان دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. راهبرد اجتماعی و فرهنگی. 7، 102-77.
16. محققیان، ز. (1388). جامعه­ شناسی انحرافات. قم: انتشارات پرتو خورشید.
17. ممتاز، ف. (1385). انحرافات اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
18. میرفردی، ا.، احمدی، س.، صادق نیا، آ. (1390). میزان گرایش به نزاع جمعی در میان مردان 15 تا 65 سال شهرستان بویر احمد و عوامل مرتبط با آن. فصل­نامه علمی – پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی. دوره جدید، 25، 177-147.

 

19. Asselin, N. (2009). Using general strain theory to understand drug and alcohol use in Canada: An examination of how strain, its conditioning variablesand gender are (M.A.Thesis). Queen’s University Kingston, Ontario, Canada.
20. Brown, R. Murphy, S. (2020). Alcohol and social connectedness for new residential university students: implications for alcohol harm reduction. Journal of Further and Higher Education .Volume 44, Issue 2: 216-230.
21. Faulkner, S. Hendry & L. B. Roderique, L. Thomson, R. (2006). « A preliminary study of the attitudes, triggers and consequences of hazardous drinking in university students». Health Education Journal. Vol: 65(2): 159–169.
22. Gennadii, A. Et Al, (2019). «Features of Alcohol Consumption Motives and Practices by Full-Time and Part-Time training Students». Journal of Environmental Treatment Techniques. Volume 7, Issue 3: 438-444.
23. Gibson, Chris & Christopher. J. Schreck & Mitchell. J. Miller. (2004). «Binge drinking and negative alcohol-related behaviors:A test of self-control theory». Journal of CriminalJustice. Vol (32): 411 – 420.
24. Ozbay, O. & Ziya O. (2006). «A test of Hirschi's social bonding theory:A comparison of male and female delinquency».  International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology. Vol: 50(6): 711-726.
25. Vera.  P.  Eliseo & Moon. Byongook. (2013). «An empirical test of low self- control theory among hispanic youths». Youth Violence and Juvenile Justice.  Vol (11): 1 79- 193.